In het onweerstaanbare Nergensman. Autobiografieën neemt P.F. Thomése de literatuur de maat. Het doel: geladen, vitale taal.

Thomas Mann in de Etos

Volgens P.F. Thomése schrijf je als lezer van een goed boek altijd mee. Welnu, een naam die ik graag had bijgeschreven in Thoméses Nergensman. Autobiografieën is die van de schrijvende schaakgrootmeester J.H. Donner. Hij raakte zo gefascineerd door het werk van Harry Mulisch dat hij een aanzienlijk deel van zijn leven wijdde aan Mulisch-exegese. In het bijzonder stortte hij zich op het fenomenale Voer voor psychologen waarin Mulisch zijn autobiografie vervlocht met zijn wereldbeeld en schrijfopvattingen. Zozeer dat het, zoals Mulisch eens opmerkte, Donners eigen schrijverschap gekost heeft.

Ik heb me wel eens afgevraagd hoe de literaire kritiek nu zou reageren op zo’n zee-om-uit-te-drinken als Voer voor psychologen, dat een schrijver een levenlang zal vergezellen en zijn huidig en toekomstig schrijverschap raadselachtig...