En zijn er nog wijze lessen te trekken uit wat we hardnekkig de affaire-Rushdie blijven noemen – al is het allang een ‘affaire’ die de duur van menig huwelijk naar de kroon steekt? Het goede nieuws is niet alleen dat Rushdie springlevend is, maar vooral ook dat hij niet monddood is gemaakt en kon blijven schrijven. Daar zag het zeventien jaar geleden niet naar uit, toen Khomeiny de wereld verblijdde met zijn fatwa.

De eerste weken van 1989 leken wat dat aangaat beklemmend veel op het begin van 2006: beelden van schreeuwende moslims in verschillende steden van de wereld die hun woede willen koelen op iets dat zich niet zo eenvoudig in elkaar laat slaan (een boek, een spotprent). Toen, in 1989, rees al het eerste besef, zonder nog last te hebben van het internetbewustzijn: die mondialisering mag de wereld wel kleiner maken, het wordt er ook benauwder van, als op een dorpsplein waar iedereen iedereen in de gaten houdt en geen zuchtje wind ongemerkt passeert.

Na de eerste schrik...