Misschien hadden we de muze in de vorige eeuw achter moeten laten. Want zelfs als een muze met niets dan liefde en hartstocht behandeld wordt, blijft de verhouding met de kunstenaar scheef.

De gevel van het Théâtre des Champs-Elysées in Parijs is versierd met een enorm bas-reliëf van beeldhouwer Antoine Bourdelle (1861-1929), waarop hij de god Apollo en de negen Muzen heeft afgebeeld. In de kleine beeldentuin bij Bourdelles atelier hangt een gipsen afdruk van het werk, dat je van dichtbij kunt bekijken.  De Muzen hebben het er duidelijk druk mee: ze zijn één en al dynamiek en beweging, ze zwaaien en duiken, wapperen met doeken, hun lijven schrap gezet tegen een onzichtbare wind. Het is een groot contrast met Apollo zelf, die met z’n benen over elkaar heen geslagen kalmpjes aan een harp zit te plukken. Hij heeft het instrument niet eens met twee handen vast.

Zoals die zwoegende Muzen zich om een passieve (en kokette) Apollo heen verdringen, is eigenlijk precies het...