Buitenland
De discussie die door Geert Wilders is ontketend over de dubbele nationaliteit is krankzinnig. Het betwistbare standpunt is dat nationaliteit en loyaliteit onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn, en dat een Kamerlid met dubbele nationaliteit dus automatisch in een loyaliteitsconflict verzeild raakt. Ja, zich zelfs schuldig zou maken aan belangenverstrengeling.
Dat is onzin. Eerst maar eens een gewetensonderzoek bij onze Limburgse volksvertegenwoordiger zelf. Limburg heeft zich in het verleden lange tijd bij Duitsland willen aansluiten, met het Koninkrijk der Nederlanden had het weinig op. Het wil zich nog altijd onderscheiden met een gouverneur, een gewone commissaris der Koningin heeft het niet. Geen punt, maar op een sluimerend loyaliteitsprobleem wijst het vermoedelijk wel. En hoe zit het eigenlijk met de erkenning van het gezag van de paus? Veel katholieken hebben de Nederlandse nationaliteit, maar koesteren een gedeelde loyaliteit aan zijne heiligheid in het Vaticaan. Die regeert in geestelijke zaken en houdt er zelfs een eigen rechtspraak op na. Dat gaat wel heel ver, de Heilige Stoel kun je als vreemde mogendheid op Nederlands grondgebied ter verantwoording roepen.
Bij het Kamerlid Khadija Arib, die lid is van een adviesclub van de Marokkaanse koning, was dit niet eens aan de orde, want haar commissie is onafhankelijk. Arib is geen verantwoording schuldig aan een vreemde mogendheid. Toch staat de dubbele trouw van een vrome katholiek zelden of nooit ter discussie. Integendeel, de grondwettelijk vastgelegde godsdienstvrijheid geeft zelfs alle ruimte aan het erkennen van gezag door het Vaticaan.
De rol van de VVD in de kwestie is twijfelachtig. Het is best om de dubbele nationaliteit eens aan de orde te stellen, maar het vragen om een spoeddebat over de adviesfunctie van Arib stonk naar opportunisme. Als het erop aankomt, zijn echte liberalen trouwens helemaal niet zo loyaal aan het vaderland. Ze zijn in hun hart ware internationalisten, pleitbezorgers van het vrije kapitalisme, en ze dansen mee op het lied van de Liberale Internationale. Ze hebben het Oxford Manifest van 1947 op hun nachtkastje liggen waarin de individuele mens, en niet de staat waar zij onder vallen, het hoogste respect geniet. Vrijheid van reizen, van meningsuiting, en vrijheid van adviseren dwars door alle landsgrenzen heen. Een klein voorbeeld. Twee maanden geleden hield (toen nog) VVD-minister Hans Hoogervorst een toespraak voor het Hongaarse parlement over ‘zijn’ stelselherziening in de gezondheidszorg. Gevolg: de Nederlandse ambassade in Boedapest onderhandelt over een betaald adviseurschap van Hoogervorst van de Hongaarse regering. Vrijheid blijheid, als de deal doorgaat is zijn ministeriële expertise een exportproduct, loyaliteit als handelswaar. Niemand die daar vragen bij stelt.
In tijden van globalisering is loyaliteit een volstrekt deelbare categorie geworden. Je bent Nederlander, Europeaan en wereldburger tegelijk. Geen exclusieve vaderlandsliefde dus. In de zin van lotsverbondenheid is loyaliteit geen sentimentele categorie, maar een spreiding van belangen tot ver buiten de grens. Het lot van Nederland is door vele verdragen met de volle steun van ons parlement welbewust ‘weggegeven’. De gemiddelde Nederlandse boer mag dan wel een Nederlands paspoort hebben, voor alle wetgeving en maatregelen die zijn inkomen bepalen, is hij uitgeleverd aan de Europese Unie. Hij zal het misschien niet willen horen, maar hij geniet zoveel bescherming uit Brussel dat hij wel loyaal aan Europa moet zijn. Zou zijn lot nog in handen van Den Haag liggen, dan was de nationale landbouwsector al decennia geleden van de wereldmarkt gevaagd.
Gedeelde loyaliteit is – gelukkig maar – niet alleen een kwestie van geld en afhankelijkheid, soms ook van een hogere moraliteit.
Op het meest delicate deel van onze soevereiniteit, de buitenlandse politiek en defensie, is dienstbaarheid aan niet-nationale doelstellingen zelfs wettelijk voorgeschreven. Hoe zit het met onze loyaliteit als we over de grens aan ontwikkelingssamenwerking, armoedebestrijding en vredeshandhaving doen, mijnheer Wilders? Voorgeschreven internationale humaniteit, grondwettelijk verplichte onbaatzuchtigheid. Nederland is zelfs het enige land ter wereld waarin de grondwet een opdracht bevat om de krijgsmacht in te zetten voor de bevordering van de internationale rechtsorde. Erger moet het, nationaal-loyalistisch gezien, bijna niet kunnen.
Er is maar één conclusie, volgens onze grondwet is loyaliteit per definitie belangenverstrengeling.

Gerelateerd