Zwarte strip van Charles Burns
Volwassen worden doet pijn, soms ondraaglijk veel pijn, en ik heb dat zelden treffender verbeeld gezien dan in Charles Burns&#8217; vuistdikke stripboek Black Hole, nu vertaald onder de titel Zwart Gat. Burns vervolmaakt hierin zijn favoriete stijlmiddel, de horror. Hij heeft altijd geprobeerd het alledaagse kwaad te vangen in het idioom van horror- en sciencefictionfilms uit de jaren vijftig. In Zwart Gat valt een groep jongeren ten prooi aan een vreselijke, seksueel overdraagbare ziekte. Meestal gaat die gepaard met afzichtelijke misvormingen. Sommige besmette jongeren zien er zo mismaakt uit dat ze worden verstoten. Zij trekken zich terug in een naburig bos waar ze een soort leprozenkolonie vormen.
Tegen die achtergrond voltrekken zich twee tragische liefdesgeschiedenissen en een moordmysterie, en wordt de lezer meegetrokken in de desolate eenzaamheid van alle personages. Kommer en kwel wat de klok slaat, en volstrekt humorloos ook nog. Toch is het een onweerstaanbaar en meeslepend boek, met veel spannende, intense momenten. Burns weet ook vaak te ontroeren. Bijvoorbeeld als Chris van huis wegloopt met haar vriendje Rob, en verdrietig afscheid neemt van Doug, haar broertje. Doug kijkt haar verbouwereerd na als ze wegloopt. Een echte tranentrekker.
Een bloedstollende scène is die waarin de misvormde Dave naar een Kentucky Fried Chicken gaat om kip te halen voor een vriend en lotgenoot. Daar vernedert hij een hork die ruzie met hem zoekt en besmet hij hem door hem in zijn mond te spugen. Burns gebruikt vier pagina&#8217;s om het incident tot in elk gruwelijk detail te vertellen.
Burns heeft een herkenbare tekenstijl, die doet denken aan oude romantische strips over smachtende schoolmeisjes en stoere motorjongens, en aan de &#8216;klare lijn&#8217; van Kuifje, waar Burns vaak expliciet naar verwijst. Alleen gebruikt Burns veel zwart in zijn tekeningen, wat de sfeer somber en dreigend maakt.
Ik interviewde Burns toen hij bezig was met de voltooiing van Black Hole. Het verhaal werd toen in losse afleveringen uitgebracht. Achter dit sombere verhaal van schuld en boete, waarin seksuele handelingen onmiddellijk en genadeloos werden bestraft, moest wel een getormenteerde ziel schuilen, suggereerde ik. Een streng-protestantse opvoeding, het idee dat altijd en overal een wrevelige God toekeek, klaar om de mensheid te straffen met een plaag. Maar Burns antwoordde dat hij gewoon probeerde over te brengen hoe moeilijk de puberteit is, omdat er dan &#8216;opeens haar op de vreemdste plaatsen groeit&#8217;. Ik vond Black Hole een horrorverhaal, hij zag er meer een liefdesverhaal in.
Charles Burns, ‘Zwart Gat’, Oog &#038; Blik / De Bezige Bij, 363 pagina’s, € 29,90

Liefde of horror?