Film
De affaire-Polanski duurt voort. Begin deze maand heeft de Poolse regisseur, die in een Zwitserse villa in huisarrest zit, voor het eerst zelf de publiciteit gezocht over zijn mogelijke uitlevering aan de VS. Zijn open brief, met als titel &#8216;Ik kan niet langer zwijgen!&#8217; is terug te vinden op de website van het Franse tijdschrift La Règle du Jeu. Kort gezegd vindt Polanski dat hij al genoeg is gestraft voor het seksueel misbruik van een dertienjarig meisje in 1977. Hij verwijt de betrokken rechters publiciteitszucht.
Aan media-aandacht vooralsnog geen gebrek, zeker nu Polanski&#8217;s nieuwe film The Ghost Writer wordt uitgebracht. Een film die hij onder huisarrest heeft afgerond. Uiteraard worden alle overeenkomsten tussen zijn persoonlijke situatie en het scenario onder een vergrootglas gelegd. En ja, dan blijkt ook het grootste deel van The Ghost Writer zich af te spelen in een afgelegen villa, waar iemand (een voormalige Britse premier, die is gemodelleerd naar Tony Blair) zich verschanst voor de media en dreigende uitlevering (omdat hij is aangeklaagd voor oorlogsmisdaden). Het is in die villa dat de premier gezelschap krijgt van zijn ghostwriter, die al researchend steeds verder wegzinkt in politieke intriges. In een ironische omkering van Polanski&#8217;s eigen situatie vlucht de Britse premier om uitlevering te voorkomen juist naar de Verenigde Staten, omdat Amerika het Haagse Tribunaal niet erkent.
Toch zijn zulke parallellen vergezocht. Het boek van Robert Harris, waarop de film is gebaseerd, bestond tenslotte al en de beslissing het te verfilmen werd genomen voordat Polanski juridisch in de problemen kwam. Het ligt meer voor de hand The Ghost Writer te zien als onderdeel van Polanski&#8217;s oeuvre, waarin thrillers en paranoia een belangrijke rol spelen. Maar zo veel films heeft de zesenzeventigjarige regisseur de afgelopen tijd niet gemaakt en deze moest hij afronden onder moeilijke omstandigheden. De grote vraag is daarom: kan hij het nog?
Het korte antwoord daarop is: ja. The Ghost Writer is een compacte en spannende thriller waar het vakmanschap vanaf druipt en die in Berlijn de Zilveren Beer won voor beste regie. Sommigen zagen daarin echter vooral een steunbetuiging aan de vervolgde regisseur, omdat er ook wel wat op de film valt af te dingen. Met name dat het vakmanschap van Polanski, de hand van de meester, te duidelijk zichtbaar is. De film is een doorzichtig construct, waarbij de geloofwaardigheid van het verhaal regelmatig wordt opgeofferd aan helderheid voor de kijker. Het soort film waarin, als drie mensen gezamenlijk een nieuwsbericht lezen op internet, een van hen de tekst hardop voorleest &#8211; zodat wij het ook horen. En waarin de ghostwriter, als hij alleen is, hardop dingen zegt als &#8216;Waar ben ik nu in beland?&#8217; of &#8216;Zouden ze dat expres hebben gedaan?&#8217; Ook bij de acteurs, met Pierce Brosnan als de premier en Ewan McGregor als de ghostwriter, is het vakmanschap &#8211; het acteren &#8211; steeds zichtbaar; ze doen het niet slecht, maar verdwijnen nooit achter hun personages. Het langere antwoord op de vraag of Polanski het nog kan is daarom: ja, de kunde is er &#8211; maar niet de kunst.

Gerelateerd