Het meest waarschijnlijke is dat er zich een groep thrillseekers heeft gevoegd in het kielzog van hen die echt een oorlog ontvluchten. Hoe cynisch ook: een Syrisch paspoort is in Europa een winnend lot.

Genreverwarring, dat woord vat het nog het beste samen. We hebben eerder gehoord over dronken jongelui, die op pleinen voor opstootjes zorgen, zich overgeven aan seksuele uitspattingen en zich niets aantrekken van de politie. Maar dan praten we over het zogenaamde vakantiegevoel, Oh oh Cherso, de reality tv van RTL waar Haagse jongelui werden gevolgd in de Griekse badplaats Chersonissos, en waar ze een week lang volledig uit hun dak & plaat gingen – of wat die lui daar ook hebben zitten. Maar Oudejaarsnacht in Keulen: daar vermengden de Amerikaanse springbreak traditie en het Haagse vakantiecoma zich met de vluchtelingencrisis. De wezenloze toerist en de al even wezenloze mannelijke asielzoeker vormden even één figuur, die het maar om een ding te doen lijkt: de verveling te verdrijven, die bij adolescenten altijd op de loer ligt. Rijm dat maar eens met het beeld van de vervolgde asielzoeker, die dankbaar en nederig om onderdak vraagt. Ons vertrouwen is in één klap aan gort, en de voorbeeldige vluchteling krijgt plotseling de trekken van een straatcrimineel.

De hysterisch optimistische en door mij vaker geciteerde migratiehistoricus Leo Lucassen stelde me ook dit keer weer niet teleur: eerder al zag hij alle vluchtelingen als ‘menselijk kapitaal’, dat hier vooral leek te komen om de kwakkelende Europese economie een opkontje te geven. Ik verwachtte dat hij over Keulen zou zeggen dat we hier te maken hebben met een bekend Arabisch ritueel, waarbij de gast de gastvrouw als dank een full body massage aanbiedt. Maar Lucassen zegt in de Volkskrant dat ‘het niet eens zo interessant is’ om te weten of de daders asielzoekers zijn. Dat lijkt mij juist wel, want aanranders horen te worden vervolgd, en asielzoekende aanranders moeten wat mij betreft niet toegelaten worden. Nog steeds kan ik er met mijn hoofd niet bij hoe iemand die een oorlog ontvlucht en bombardementen doorstaat, op het eerste het beste moment van veiligheid denkt: uitgelezen kans om eens in billen te gaan knijpen.

Het meest waarschijnlijke is dat er zich een groep thrillseekers heeft gevoegd in het kielzog van hen die echt een oorlog ontvluchten. Jonge mannen, alleenstaand, uit Marokko, Egypte, Libanon en Irak, die Merkels compassie hebben uitgelegd als een gratis af te halen verblijfsvergunning-met-uitkering die daar in Duitsland op ze wacht. Ik weet van Judit Neurink, die al jaren correspondent is in het Iraakse deel van Koerdistan, dat na Merkels ‘Wir schaffen das’ menige jongeman uit haar veilige omgeving zich opmaakte om zijn geluk ver over de Alpen te gaan beproeven. Gewoon, een kans die je niet mag laten liggen, twee vrienden en een neef zijn al vertrokken. Je bent wel gek als jij als enige in de straat niet meedoet met de Postcodeloterij.Er zullen altijd mensen zijn die de reële nood van anderen aangrijpen om er zelf beter van te worden. 

Zo zien we hoe de woorden van Merkel, die vooral bedoeld waren voor intern Europees gebruik, om de andere Europese lidstaten aan hun verplichtingen te herinneren, in het Midden-Oosten het effect kregen van een passe-partout voor alles en iedereen die denkt: dit leven kan beter, Frau Merkel zegt het zelf. Toeristenstroom en vluchtelingenstroom raken elkaar, het Keulse plein op Oudejaar voor de Dom begint verdacht veel trekken te vertonen van het immer drankovergoten en naar zonnecrème geurende Chersonissos.

Ondertussen sterven er in Syrië echt mensen door geweld en honger, ze beleven daar de authentieke oorlogsfilm, die dus geen film is en waar je vergeefs zoekt naar de genreverwarring. Er zullen altijd mensen zijn die de reële nood van anderen aangrijpen om er zelf beter van te worden door zich voor te doen als slachtoffers van een oorlog die de hunne niet is. Een Syrisch paspoort is op dit moment in Europa een winnend lot – hoe cynisch ook. Misbruik daarvan is volkomen ontoelaatbaar en de fraudeurs moeten retour.