Filosofiespecial

‘Laten we het maar onder ogen zien: wij mensen lichten elkaar uit onze voegen, en als we dat niet doen, dan missen we iets.’ Deze kernzin uit Precarious Life van Judith Butler biedt zicht op een nieuw mensbeeld en op nieuwe vormen van politieke gemeenschap, voorbij het moderne beeld van het vrije en autonome individu. De liberaal-humanistische opvatting dat mens-zijn begint en eindigt bij vrijheid en autonomie is weliswaar onmisbaar als basis voor emancipatie uit traditionele machtsverhoudingen en als grondslag van de moderne rechtsstaat, maar als karakteristiek van onszelf als persoon is dit perspectief veel te simpel. Dat komt volgens Butler naar voren uit ervaringen rond rouw, verlangen en geweld. Wanneer we iemand verliezen met wie we intens verbonden waren, ervaren we volgens Butler dat we niet alleen een ander kwijt zijn, maar dat ook ons ‘zelf’ veranderd is. In de rouw over een geliefd persoon die uit ons leven verdwenen is, komen met andere woorden de...