Weigeraars op Java

Het is 11 augustus 1947, drie weken na het begin van de eerste politionele actie, de oorlog die Nederland is begonnen tegen de jonge Indonesische Republiek. In de Oost-Javaanse kampong Soetodjajan nadert een patrouille van Nederlandse mariniers. Ze kammen de huizen uit op wapens. Daarna beginnen de militairen een nauwkeurig afgebakende strook van vijfhonderd bij tweehonderd meter plat te branden. Een Indonesische tiener probeert het wapen van een Nederlandse soldaat die zijn huis binnendringt af te pakken. Hij wordt ter plekke geëxecuteerd. Ook een andere jongen die verzet tracht te plegen, wordt onmiddellijk doodgeschoten. De mariniers gaan vervolgens van huis tot huis terwijl dorpelingen ontredderd toekijken naar de omhoogslaande vlammen.

De actie is een represaillemaatregel. Een dag eerder zijn een Nederlandse jeep en een truck op landmijnen van Indonesische verzetsstrijders gelopen bij de militaire post Pakisadji langs de weg naar Malang, niet ver van de...