‘Zoals Slavoj Žižek, een belangrijke filosoof in mijn onderzoeksveld, zegt: “Het einde van de wereld is nog makkelijker voor te stellen dan het einde van het kapitalisme.” Ons denken wordt gegijzeld door realisme en vernieuwingsdwang. Wij zijn in de greep van duivelse dilemma’s: de verzorgingsstaat moeten we opgeven, de pensioenleeftijd verhogen want anders dreigt er een catastrofe. Dat zijn de wetten van “de markt” waaraan wij ons voortdurend lijken te moeten conformeren. Tegelijkertijd is er een gevoel van onbehagen. Elke morele kritiek op het kapitalisme wordt onmiddellijk afgedaan als onrealistisch, naïef. Tot op zekere hoogte zijn we allemaal gespleten persoonlijkheden: ons denken over de realiteit strookt niet meer met ons gevoel daarover. Uit onmacht stellen we ons op als slaafse, cynische volgelingen: we weten dat geld niet zoveel betekent, maar we handelen alsof het heilig is. Hier ontstaat wat ik zie als het grote probleem van vandaag: ressentiment. Het wraakgevoel dat voortkomt uit onmacht en zich uitdrukt in morele verontwaardiging. Ressentiment is van oudsher een rechts begrip: conservatievelingen gebruiken het om de drijfveren van emancipatiebewegingen te diskwalificeren. Links is verzuurd, opgesloten in zijn eigen gelijk – dat werk. Ik probeer een links begrip van ressentiment te creëren: hoe kun je ervoor zorgen dat het je denken triggert, in plaats van gijzelt? Hierin schuilt namelijk het grote verschil tussen links en rechts zoals geïdentificeerd door Gilles Deleuze, de Franse filosoof over wie ik mijn proefschrift schreef: links heeft mensen nodig die alternatieven voorstellen, rechts is alleen maar realistisch. Cru gezegd: links denkt, rechts niet. Hoe kunnen we collectieve technieken verzinnen om boven onszelf uit te stijgen? Dat is de vraag die links zich moet stellen. In dat opzicht was Occupy een geslaagd experiment: ineens doken er over de hele wereld gemeenschappen op. Ressentiment werd omgezet in actie. Weg van dat impotent geworden realisme. Een nieuw recalcitrant links – dat lijkt me prachtig.’