<div class="lead">In 1986 werden de eerste gemeenteraadsverkiezingen gehouden waarbij ook niet-Nederlanders hun stem mochten uitbrengen.</div>
<p>Geen initiatief van de politiek-correcte linkse kerk, zoals je nu misschien zou denken, maar van oud-minister van Binnenlandse Zaken Hans Wiegel. De migrant moest dichter bij de politiek worden gebracht, vond de VVD’er. Om te beginnen op lokaal niveau.</p>
<p>De partijen die bij de verkiezingen uitkwamen, begonnen te experimenteren met wat tegenwoordig etnomarketing wordt genoemd: moest je de gastarbeiders uit Anatolië en het Rifgebergte en nieuwe Nederlanders uit de voormalige koloniën op een andere manier aanspreken dan de kiezers die hier waren geboren en getogen? Het antwoord was aanvankelijk: ja. Dus doken op partijbijeenkomsten van het CDA Antilliaanse steelbands en Molukse muziekgroepen op. Ook exotische hapjes waren voortaan verkrijgbaar. De liberalen wilden niet te veel fratsen uithalen, maar waren zich er wel van bewust dat persoonlijke contacten belangrijk waren: ‘Een groot aantal niet-Nederlanders benadrukt de emotionele kant van de politiek sterker dan de rationele. Dat heeft ook met landsaard en cultuur te maken.’</p>
<div class="figure--right">
<figure id="post-24391 media-24391" class="align-none"><img decoding="async" src="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2014/03/62217ab5-bcea-4375-be83-4594f629f24a_columnmax.jpg" alt="" border=" /></figure>
</div>
<p>De partij die het stevigst uitpakte, was de PvdA. Met ronkende teksten als: ‘Isci Partisi Hollanda’nin en büyük siyasi partisidar’, Turks voor: de Partij van de Arbeid is de grootste partij van Nederland’ (dat was toen nog zo). Met daarnaast een staatsieportret van een bedachtzaam voor zich uit starende heer: Joop den Uyl, in allochtone kring ook wel vertederd ‘de kale man’ genoemd. Want in Marokko en Turkije werd de ouderdom nog geëerd, wisten de marketeers van de partij. Even werd nog overwogen verkiezingsbijeenkomsten op te luisteren met het optreden van een buikdanseres. Daar werd van afgezien omdat het slecht zou vallen bij de Rooie Vrouwen.</p>
<p>In 1986 had nog bijna niemand van Pim Fortuyn gehoord, laat staan van Rita Verdonk en Geert Wilders. De VVD zette nog geen borden neer met: ‘In Rotterdam spreken we Nederlands’. Van angst voor islamisering van de samenleving herinner ik me niets. Marokkanen en Turken zag je niet als moslims maar als gastarbeiders die in een achtergestelde positie zaten. Vandaar dat het ‘de kale man’ het makkelijkst lukte de<em> hearts and minds</em> van de nieuwe kiesgerechtigden te veroveren. Ook zijn opvolgers Wim Kok en Wouter Bos slaagden daarin. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2006 stemde maar liefst 80 procent van de migranten op de sociaal-democraten.</p>
<div class="wpg-element streamer">
<blockquote>
<p>&#8216;De jongeren zijn aan het ontzuilen, het is een prachtig voorbeeld van emancipatie&#8217; </p>
</blockquote>
</div>
<p>In 2010 was dat Oost-Europese percentage iets geslonken. Toch bracht in Amsterdam toen 53 procent van de Surinamers en Antillianen, 59 procent van de Turken en 74 procent van de Marokkanen zijn stem uit op de PvdA. Maar nu is er een kentering gaande. Volgens onderzoek van het Instituut voor Multiculturele Samenleving Forum en het Kieskompas houdt de partij nog vooral de eerste generatie migranten vast. Niet hun kinderen. De grootste partij onder allochtonen zou op dit moment D66 zijn.</p>
<p>André Krouwel van het Kieskompas: ‘De jongeren zijn aan het ontzuilen, het is een prachtig voorbeeld van emancipatie. Turken stappen het meest over, die hebben de PvdA niet nodig. Ze zijn economisch vooruit gegaan en komen bij D66 of VVD terecht.’ Orthodoxe moslims zijn het weer niet eens met de PvdA op ethisch gebied. Ze wijken uit naar groeperingen als de Islamitische Partij voor de Eenheid en het Rotterdamse Nida.</p>
<p>Opmerkelijk is het succes dat D66 lijkt te gaan boeken onder allochtone jongeren. De sociaal-liberalen profileren zich als de partij die het – anders dan de PvdA – niet alleen opneemt voor de ‘zieken, zwakken en misselijken’. Daarmee scoort D66 bij ondernemers en zelfstandigen in de Turkse gemeenschap. Tegelijk zocht Pechtold meer dan andere Haagse politici de confrontatie met Wilders. Het kwam hem op verwijten als ‘u bent een miezerig mannetje’ te staan, maar zijn omhelzing van het kosmopolitisme betaalt zich electoraal uit.</p>
<p>En de sociaal-democraten? Ieder nadeel heb zijn voordeel, zoals Cruyff zei. Als André Krouwel gelijk heeft, kan Wilders de PvdA in de toekomst in elk geval niet meer uitmaken voor de ‘Partij van de Arabieren’.</p>


Gerelateerd