Is Nederland vrij?

‘Vrijheid is het hoogste begrip, het allermooiste beginsel. Maar zoiets als ongebreidelde vrijheid bestaat niet. Te veel vrijheid voor de een betekent een inperking van de vrijheid van een ander. Nederland is vrij, dat is de afgelopen jaren niet veranderd. Maar de sfeer wel. Er wordt hufterig met elkaar omgegaan, er is geen respect. Iedereen leeft voor zichzelf. Het is natuurlijk goed om in eigen kring gelukkig te zijn, maar iets meer belangstelling voor de rest van de wereld zou niet misstaan. Toen ik een jongetje was, heerste er een sfeer van optimisme, dat mis ik. Die sfeer was er door de tijd waarin ik geboren ben, na de oorlog, toen het land weer werd opgebouwd. Dat is nu heel anders.’

Wanneer voelde u zich onvrij?

‘In de tijd dat ik in de politiek zat, kwam de polarisatie op. Het ging er hardhandig aan toe en mijn toenmalige vrouw en ik zijn regelmatig bedreigd. Ik ben lang beveiligd geweest. Dan liepen er van die mannen met revolvers om me heen. Maar echt...