Japan

‘De ergste crisis sinds de Tweede Wereldoorlog,’ zo omschreef premier Naoto Kan de drievoudige catastrofe in Japan. De boodschap was duidelijk: het land heeft nóg grootschaligere destructie gekend, en zelfs toen heeft het zich miraculeus hersteld. ‘Ieder van jullie,’ vervolgde hij, ‘heeft de verantwoordelijkheid deze crisis te overwinnen en een nieuw Japan te creëren.’

Kan deed daarmee een beroep op gaman: een onvertaalbaar begrip dat zelfbeheersing, in stilte lijden en opoffering aan het collectief omvat. Het zou Japanners het vermogen geven het ondraaglijke te verdragen en mede verklaren waarom er niet, zoals na Katrina, geplunderd is – al heeft dat toch vooral te maken met geringere inkomensverschillen. Gaman wordt gezien als essentieel voor de Japanse cyclus van destructie en wederopbouw. Oorlog en natuurgeweld – tien procent van ’s werelds seismische activiteit vindt onder en rond Japan plaats – kunnen het land er niet onder krijgen. Een veerkracht waarvan volgens de...