<div class="lead">
Op 1 oktober gaat de verfilming van P.F. Thoméses doldwaze &#8216;roadbook&#8217; J. Kessels. The Novel in première. Literair recensent Jeroen Vullings keek alvast en adviseert: gáán, maar lees eerst het boek.
</div>
Die almaar aanzwellende hoop peuken op het dashboard. De schrijver P.F. Thomése die jaloersig uit zijn raam kijkt naar een minnend paartje op straat. De kopstoot van J. Kessels tegen een Turkse pooier – en nog veel meer beelden en scenes. Erik de Bruyns verfilming van Thoméses J. Kessels. The Novel heeft kortom een sterke nawerking.
Dat had ik niet verwacht, want hoe verfilm je een boek dat al leest als een roadmovie? Een roman bovendien waarin de schrijver zichzelf niet alleen onder eigen naam opvoert, maar waarin hij ook voor het geestesoog van de lezer een live-verslag simuleert van de doldwaze, ontregelende escapades met zijn vriend en tevens beste vriend J. Kessels. Een boek, ten laatste, waarin diezelfde Thomése er als personage over klaagt dat Kessels af en toe de regie overneemt.
Zo’n boek tot publieksfilm omtoveren en daarbij, zoals De Bruyn, trouw willen blijven aan het origineel blijkt kansloos. Bindend advies: de film J. Kessels is vanaf 1 oktober te zien, maar ik raad iedereen aan in de dagen die ons voordien resten Thoméses roman te lezen, anders ontgaat je veel.
Ik had verwacht dat de film zich vooral tot het roadnovel-stramien, de knoestige mannenvriendschap tussen Thomése en Kessels en de gierende ranzigheid zou beperken. Geen postmoderne rimram en gedachten op metaniveau – dat werkt in het boek, maar zelden in een film.
Soit: J. Kessels is geen publieksfilm, maar een arthousefilm, die knipoogt naar de Hunter S. Thompson-verfilming Fear and Loathing in Las Vegas. De nerveus door Fedja van Huêt vertolkte Thomése oogt uiterlijk griezelig scherp als de jongere versie van de schrijver, maar hij heeft in zijn motoriek meer van Johnny Depp. Precies daarin zit het verschil met het boek: Thoméses roman is een uptempo geschreven verhaal over de knoestige mannenvriendschap tussen Thomése en Kessels. Zwijgzame, langzaam en hoekig bewegende mannen die pas loskomen door drank. Frank Lammers verbeeldt glansrijk de tráge Kessels, maar de nadruk op choreografie in de film kan hij niet verhelpen. Gestileerde dansjes nemen de plaats in van de immense stank, de verloedering en de allesomvattende smerigheid van Thoméses roman.
J. Kessels is een ‘muzikale komische roadmovie’, waarin de regisseur zelf acteert en musiceert, en ik had in plaats daarvan liever meer ruimte (en adempauzes) gezien voor de talenten die hij wist te strikken. Niet alleen Lammers’ horkerige cowboycreatie en Van Huêts diepgekwelde Thomése zijn niet uit te vlakken, maar ook het vunzige Bredase gereutel van de overspelige frikandellenhandelaar Ruben van der Meer is adembenemend.

J. Kessels. The Movie? Lees nu eerst The Novel