Geloven we dat in de oorlog ‘iedereen een beetje slachtoffer, iedereen een beetje dader was’?

Een verhaal dat nu al een tijd door mijn kop spookt – vanwege de bevrijding van Auschwitz, vijfenzestig jaar geleden, vanwege artikelen in de krant, en vooral toch vanwege de navrante logica van het verhaal zelf.

Een Israëlische kennis die al lang in Nederland woont, maar in Israël is geboren uit Nederlands-Joodse ouders. Zij verdraagt het militaire, altijd oorlogsgespannen Israël niet langer, besluit te gaan wonen in het land dat haar ouders na de oorlog hebben verlaten. Na jaren krijgt ze een veel jonger neefje en nichtje op bezoek uit Israël, die voor het eerst in Europa zijn. Ze willen ook naar Auschwitz, want daar, weten ze, moet ergens het alpha en omega van Israël verstopt liggen. Hun tante neemt ze mee, en is na afloop ontzet over hun conclusies.

‘Zo zie je maar,’ zegt neefje, ‘dat je de Arabieren nooit kan vertrouwen. Ik heb nu zelf gezien wat ze met ons gedaan...