Moderne ouders onderhandelen met hun kinderen, ook als die nog heel klein zijn. Als er iets fout loopt, gaan die ouders op de hurken zitten en vragen dan zo streng mogelijk aan het kind: ‘En wat hebben we afgesproken? Ben je dat vergeten?’

Tot dusver de onovertroffen Nederlandse opvoedingsmethode. Omdat die in huiselijke kring kennelijk voldoet, moet het gidslandidee hebben postgevat dat het in de rest van de wereld ook zo geregeld kan worden.

‘Wat hebben we afgesproken?’

‘Ja maar, meneer Bos, er is daar een oorlog aan de gang, en ik ben bang dat de taliban…’

‘Nee, ik zeg het nog een keer: onze afspraak was dat we weg gingen uit Uruzgan.’

‘Maar, maar… veranderde tactiek… president Obama… beslissende fase…’

‘Niks mee te maken. Afspraak is afspraak.’

Dit is de kern van wat er gebeurd is – de Afghaanse oorlog heeft zich niet gehouden aan de bepalingen die daarvoor in de Tweede Kamer waren opgesteld. Maar is dat niet de clou van elke oorlog, dat die per definitie...