<div class="lead">
Nederland had een succesvol antiradicaliseringprogramma in de wijken, totdat Geert Wilders het de nek omdraaide in het eerste kabinet-Rutte. Goddank bestond dat maar kort.
</div>
Aanslagen als in Parijs kunnen hier gelukkig niet voorkomen. De alarmtoestand afkondigen zoals in Brussel is bij ons niet nodig. Wij hebben wijkagenten en straatcoaches die elke gevaarlijke plek als hun broekzak kennen. Wij hebben met een duur woord community policing.
De terreurdeskundigen zeggen het elkaar in elke talkshow na. Maar is het ook waar? Kort na het bloedbad bij Charlie Hebdo interviewden Thijs Broer en ik Ahmed Marcouch, oud-sheriff van Amsterdam-Slotervaart, nu Kamerlid voor de PvdA. Hij was de man die de jeugdbendes in West de wacht aanzegde en ambtenaren, politieagenten en welzijnswerkers attent maakte op de activiteiten van wahabisten en salafisten in het stadsdeel. &#8216;Tijdens een van mijn eerste wandelingen door de buurt herkende ik hen meteen aan hun uiterlijk,&#8217; vertelde Marcouch: &#8216;lange baarden, leren sloffen, broeken tot boven de enkel. Maar op het stadsdeelkantoor lag geen enkele notitie over het groeiende extremisme. Zelfs niet bij de politie op het August Allebéplein, waar de jongens letterlijk tegen de muur van het bureau stonden te voetballen.&#8217;
Amsterdam-Slotervaart werd door toedoen van Marcouch de eerste buurt van Nederland met een grootschalig &#8216;deradicaliseringsprogramma&#8217;. Ouders, scholen, buurthuizen, wijkagenten en hulpverleners werden getraind in het vroegtijdig opmerken van signalen van radicalisering. De buurt, waar veel Marokkaanse gezinnen wonen, voelde zich niet altijd gesteund door de landelijke overheid. Enthousiast was Marcouch over het kabinet-Balkenende/Bos dat van 2007 tot 2010 regeerde. Minister van Binnenlandse Zaken Guusje ter Horst lanceerde het Actieplan Polarisatie en Radicalisering en stelde er 38 miljoen voor beschikbaar.
Maar bij het aantreden van het eerste kabinet-Rutte werd het project meteen de nek omgedraaid. De PVV vond het inschakelen van wijkagenten en welzijnswerkers veel te soft en VVD en CDA lieten hun oren naar gedoogpartner Wilders hangen. Tot verbijstering van Ahmed Marcouch: &#8216;Wilders heeft het voortdurend over het bestrijden van de islamisering van de samenleving, maar als het om de preventie van de radicalisering gaat, geeft hij niet thuis.&#8217; In 2012 ging de PvdA weer regeren maar dat betekende nog niet dat het &#8216;deradicaliseringsprogramma&#8217; terugkwam. Er moest voor miljarden worden bezuinigd, ook op politie, justitie en de AIVD. Een leegloop van experts bij de inlichtingendiensten was het gevolg.
Voorjaar 2013 waarschuwde de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding voor het eerst dat radicale moslims uit Den Haag, Delft, Rijswijk en Zoetermeer aan het front in Syrië streden. Die zorgwekkende ontwikkeling was de Nederlandse autoriteiten aanvankelijk helemaal ontgaan. De aanslag op het Joods Museum in Brussel door een teruggekeerde Syriëganger en de pro-IS-demonstratie in de Haagse Schilderswijk waarbij &#8216;Dood aan de Joden&#8217; werd geroepen, schudden het tweede kabinet-Rutte pas goed wakker. Ronald Plasterk, die bij zijn aantreden als minister van Binnenlandse Zaken nog tekende voor afslanking van de AIVD, beloofde haastig de bezuinigingen op de dienst terug te draaien.
Ivo Opstelten en Lodewijk Asscher presenteerden na de tumultueuze zomer van 2014 hun Actieprogramma Integrale Aanpak Jihadisme. Vol voornemens als: radicalisering wordt gesignaleerd, tegengegaan, nieuwe aanhang van de jihadistische beweging wordt voorkomen en tegengeluiden worden gestimuleerd. Het wiel werd opnieuw uitgevonden want soortgelijke formuleringen stonden jaren eerder al in het Actieplan Polarisatie en Radicalisering van Ter Horst. Maar ja, Wilders vond die aanpak te soft. Pas vorig jaar kregen de nu veel geprezen wijkagenten en straatcoaches van Den Haag eerherstel.
Geluk bij een ongeluk dat Rutte I al na anderhalf jaar ten val kwam. Misschien zijn we daardoor wel aan een aanslag ontsnapt.

Gerelateerd