Wat raadt u een vrij gewone, VN lezende burger aan als goede voornemens? En heeft u zelf ook goede voornemens?
Het lijkt me voor 2013 het beste voornemen om in stilte zo veel mogelijk kennis te vergaren en opinies te baseren op feiten en niet op geruchten of onjuiste beweringen die veelvuldig opduiken in kranten en tijdschriften. Maar ik begrijp dat het vlees zwak is. Het zou in dat opzicht een goed voornemen zijn, ervan uitgaand dat deze ‘vrij gewone burger’ zijn partner bedriegt, om nog meer voorzorgsmaatregelen te treffen zodat het bedrog niet uitkomt. Mocht deze burger kinderen hebben, dan lijkt het me mooi als hij ervoor zorgt dat de tijd die hij spendeert aan het kijken van porno niet langer is dan de tijd die hij met zijn kinderen doorbrengt. Ikzelf heb me voorgenomen om in 2013 het gevecht tegen de ijdelheid voort te zetten en vaker met mijn petekind te spelen zonder tussendoor sms’jes te lezen of te versturen.
Ik ben gevraagd voor een tentoonstelling in Jeruzalem. Ik durf niet. Wat moet ik doen?
Jeruzalem is een veilige stad. Hoewel ik meen dat de politiek van de huidige Israëlische regering destructief en zelfdestructief is, ben ik niet voor een culturele boycot – als u wilt zou u uw bezoek aan Jeruzalem kunnen combineren met een bezoek aan Ramallah.
Het niet durven bezoeken van Jeruzalem, of zelfs Kabul of Bogota, is een vorm van vliegangst. Het uitbannen van alle risico’s is het uitbannen van het leven zelf.
Ik las in de krant een bewerking van een bijdrage van u aan de Spinozadag van afgelopen 25 november. In een kadertje bij dat artikel werd gesteld dat Spinoza de eerste filosoof was die stelde dat God en wonderen niet bestaan. Maar het is toch zo dat Spinoza God gelijkstelde aan de natuur en dan klopt dat toch niet met de voorgaande zin? God bestaat wel voor Spinoza, alleen is het niet de God van het Oude Testament. Mijn vraag aan u is: vindt u Spinoza nou een atheïst, zoals velen beweren, of niet? – Adri T., Bakkum
Om te beginnen ben ik niet verantwoordelijk voor die kadertjes. Dat doet de krant (NRC Handelsblad in dit geval). God als vorst, surrogaatvader of wetgever vond Spinoza inderdaad grote onzin. In de vertaling van F. Ak­ker­man citeer ik uit hoofdstuk 4 van het Theologisch-politiek traktaat: ‘Wij concluderen dus dat God alleen op grond van het begripsvermogen van het volk en uitsluitend door een tekortschieten van hun kennis als wetgever of vorst wordt beschreven, en rechtvaardig, barmhartig enz. wordt genoemd, en dat God in werkelijkheid vanuit de noodzakelijkheid van zijn natuur en volmaaktheid handelt en alles bestuurt, en dat, ten slotte, zijn besluiten en mishandelingen eeuwige waarheden zijn en een eeuwige noodzakelijkheid inhouden.’ Vol­gens Spinoza was het geloof in wonderen de snelste weg naar het atheïsme. Hij zou zichzelf, maar ik ben geen spinozist, zeker geen atheïst hebben genoemd. Dat Spinoza’s God niets met de God uit het Oude Tes­ta­ment te maken zou hebben, ligt genuanceerder dan u doet voorkomen. Zie ook mijn citaat. Maar ik raad u aan om het Theologisch-politiek traktaat te lezen als u meer te weten wilt komen over Spinoza’s verhouding tot die oudtestamentische god.
De vorige keer al heb ik ziekte voorgewend om niet naar mijn schoonouders te hoeven met Kerst. Wat kan ik dit jaar doen?
U moet gaan. Accepteer deemoedig uw lot. Laat daarom al uw trots varen.
Wat is een goed cadeau voor op het kerstavonddiner bij een bevriend stel dat wij nog niet zo lang kennen?
Een boek van Geert Mak. Als u van overdrijven houdt: alle boeken van Geert Mak. Als u diepzinnig wilt overkomen: een boek van Irvin Ya­lom. Als het stel populair-wetenschappelijke interesses heeft: Kah­ne­man. Als het van reizen houdt: de laatste Noote­boom plus limoncello. Als het stel jonge kinderen heeft en toch van nadenken houdt: Martha Nussbaum. The Big Short, een boek over de crisis, is al een tijdje uit, maar desalniettemin: het ideale kerstcadeau voor beschaafde mensen die toch de Quote lezen. Als u elegant wilt provoceren: Markies de Sade. Als u het stel op de proef wilt stellen: Proust in het Frans. Als u de grens van het betamelijke op beschaafde wijze wilt overschrijden, kunt u bij de betere sekswinkel een zilveren vibrator kopen die niet groter is dan een sigaar. U kunt dit geven en eraan toevoegen: ‘Mijn vrouw heeft er ook een. Als hij nou niet bevalt, hebben we ook nog een boekenbon liggen, en wij kunnen er eigenlijk wel twee gebruiken.’
Vragen voor Grunberg sturen naar demensendokter@vn.nl

Gerelateerd