Een jaar of vijf geleden kocht ik uw roman De geschiedenis van mijn kaalheid tweedehands, voor vijf euro. Ik kocht het niet vanwege mijn nieuwsgierigheid naar de inhoud, maar vanwege mijn herkenning van de foto op het omslag van Portugees dichter Fernando Pessoa.
Tot mijn verbazing las ik dat in het boek bij de omslagillustratie wordt verwezen naar Stichting Foto Anoniem en de naam van Pessoa daarbij niet wordt genoemd. Ik veronderstel desondanks dat bij u bekend is dat de foto niet van een anoniem persoon is maar van een dichterlijk genie met vele heteroniemen. Verder veronderstel ik dat dit een verwijzing is naar het feit dat achter Marek van der Jagt uw naam schuilgaat. In de jaren die volgden na mijn aankoop heb ik hierover niets vernomen.
Zijn mijn veronderstellingen juist? Bewondert u deze dichter? Ik heb het boek nog altijd niet gelezen, maar mijn schoonvader (die kwam oppassen en met veel liefde onze hond uitliet en het boek op mijn &#8216;Pessoa-plank&#8217; vond) wel, en hij vertelde er zeer enthousiast over (mogelijk doordat hij tijdens lezing niet wist dat het van de hand van De Mensendokter is). Voorlopig houd ik het nog bij Pessoa.U mag gerust mijn vraag inkorten, als u maar antwoord geeft en mijn zinsnede over mijn schoonvader laat staan, want ik ben erg trots op hem! (Hij is tachtig, onze hond dertien en ze liepen samen tientallen kilometers over Texel.)- Goossen Karssenberg, Den Burg
De foto van de jonge Pessoa op de oorspronkelijke editie van De geschiedenis van mijn kaalheid was een idee van mijn toenmalige redacteur Reinjan Mulder, die inmiddels zelf een roman heeft geschreven. Hij zag het als een knipoog, een kleine ;sleutel om het raadsel te ontsluieren, voor zover &#8216;raadsel&#8217; het goede ;woord is. Ik heb te weinig poëzie van Pessoa ;gelezen om te kunnen zeggen: ik bewonder de dichter. Wat ik op jeugdige leeftijd aan proza van hem heb gelezen beviel me zeer. Doet u de groeten aan uw schoonvader.
Hoe leg ik mijn dochter die een tamelijk bruine huidskleur heeft (haar moeder komt uit Jamaica) uit waarom Zwarte Piet net zo&#8217;n donkere huidskleur heeft als zij?
De discussie over het racistische karakter van Zwarte Piet is merkwaardig, alsof er geen reëler racisme bestaat dat veel meer onze aandacht verdient. Ik weet niet hoe oud uw dochter is. ;Is zij vijf of jonger dan zou ik zeggen dat Sinterklaas ervan houdt hulpjes te hebben die hun gezicht met schoensmeer insmeren. U kunt eventueel ook nog verwijzen naar de schoorsteen waar Zwarte Piet altijd doorheen klimt. U kunt zeggen: &#8216;Zwarte Piet is eigenlijk een schoorsteenveger die zijn gezicht zwart maakt om het vuil van de schoorsteen niet zo op te laten vallen.&#8217; Is uw dochter tussen de vijf en acht, dan zou ik haar vertellen dat de Sint een man is met eigenaardige voorkeuren. Hij wordt opgewonden van jongemannen die hun gezicht zwart hebben gemaakt.
Is uw dochter oud en wijs genoeg, dan zou ik haar vertellen dat Nederland zoals zoveel landen een racistisch verleden heeft, maar dat het bijna een veronachtzaming is van het huidige racisme om Zwarte Piet in een discussie over racisme te ;betrekken. Wie dat doet, stelt de verkeerde prioriteiten.
Soms droom ik van Elsbeth Etty. In mijn dromen is zij de vrouw van God, de alwetende en straft zij mij omdat ik minder waard ben. De droom heeft een onbepaalde aantrekkelijkheid. Hoewel in het dagelijkse noch in mijn seksleven ik ook maar iets masochistisch bij mezelf heb bespeurd. Zegt dit iets over mij of meer over Elsbeth Etty?
Kent u Etty persoonlijk? Ik weet zeker dat zij bereid is u te straffen voor vermeende of echte misdaden. Schrijft u haar een vriendelijk briefje. Wij mogen niet uitsluiten dat zij werkelijk de vrouw van God is. 
Vragen voor Grunberg sturen naar;demensendokter@vn.nl

Gerelateerd