Economie
Wie tot een helder oordeel wil komen, doet er goed aan vooraf criteria vast te stellen. Prima dus dat GroenLinks met een &#8216;checklist&#8217; kwam, daags voordat minister Verhagen zijn langverwachte &#8216;Green Deal&#8217; presenteerde. Partijleider Jolande Sap heeft in overleg met een aantal groene goeroes tien criteria opgesteld waaraan de Green Deal moet voldoen &#8216;om echte doorbraken te bereiken&#8217;. De Green Deal was een van de weinige duurzame beloftes in het regeerakkoord van Mark &#8211; GroenRechts &#8211; Rutte. Rutte wilde daarmee &#8216;de verduurzaming van de Nederlandse economie versnellen&#8217;. Verder moet de deal bijdragen aan economische groei, werkgelegenheid en inkomsten.
Vorige week kwam minister Verhagen met de eerste serie van negenenvijftig &#8216;deals&#8217;. Jolande Sap zat klaar met haar tien criteria. Het moet voor GroenLinks een desillusie zijn geweest, want al gaan de plannen van Verhagen voor Sap niet ver genoeg, GroenRechts voldoet aardig aan het wensenlijstje van GroenLinks.
Met stip op één staat: eerlijke concurrentie tussen schoon en fossiel. Sap bedoelt dat er een einde moet komen aan de belastingvoordelen voor grootgebruikers van olie, gas en kolen. Zo zou het goed zijn als de heavy users van stroom voortaan een milieuheffing betalen, net als u en ik. Maar Verhagen houdt de grootgebruikers liever te vriend. No deal.
Criterium twee is: help bij financiering, met garanties in plaats van subsidies. Hier scoort Verhagen. In veel deals helpt de minister het bedrijfsleven bij het ronselen van geld voor hun duurzame initiatieven. Deal.
Criterium drie luidt: geef het goede voorbeeld. Ook hier treft Verhagen doel. De overheid is een grote inkoper (goed voor 60 miljard per jaar). Door duurzaam in te kopen en op te treden als launching customer voor nieuwe duurzame technologieën kan de overheid een voorbeeld stellen. Duurzaam inkopen is onderdeel van de Green Deal. En Verhagen heeft toegezegd vaker voor &#8216;lancerende klant&#8217; te gaan spelen. Deal.
Punt vier, vijf en zes zeggen, vrij vertaald: stop met het pesten van wereldverbeteraars. Particulieren en ondernemers die enthousiast in de weer zijn met duurzaamheid en bijvoorbeeld hun huis of bedrijf willen isoleren, hebben vaak last van moeizame en prijzige vergunningsprocedures. In een aantal van de groene dealtjes heeft Verhagen toegezegd dat hij hinderlijke regels zal schrappen. Deal.
Criterium zeven: stel stevige normen die innovatie stimuleren. Op dit punt wijkt de GroenLinkse ambitie af van wat GroenRechts doet. Verhagen zou met zijn vrienden in de industrie afspraken moeten maken over &#8211; steeds strenger wordende &#8211; normen voor de duurzaamheid van producten en diensten. No deal. Het achtste criterium van GroenLinks is dan weer wel helemaal GroenRechts: minder regels voor ondernemers. Deal.
Criterium negen gaat vreemd genoeg niet over de Green Deal. Het is fiscale vergroening, een van de speerpunten van minister van Financiën Jan Kees de Jager. Het kabinet-Rutte vergroent het belastingstelsel; met hogere accijns op benzine, diesel en lpg, de ombouw van de autobelasting BPM naar een op CO2-uitstoot gebaseerde heffing en de milieuopslag op de energierekening van particulieren (niet op die van de grootgebruikers dus). Sap heeft gelijk dat de belastingen nog veel groener moeten, maar dat doe je als overheid niet in de vorm van groene dealtjes.
Criterium tien: stel afrekenbare doelen. Hierop scoort Verhagen slecht. De Green Deal bestaat uit een keur aan initiatieven waarvan de effecten lastig te kwantificeren zijn. Maar dat is geen excuus. Het verduurzamen van de Nederlandse economie is te belangrijk om tevreden te zijn met negenenvijftig dealtjes zonder afrekenbaar effect. No deal.
Zo scoort GroenRechts met de Green Deal op zeven van de tien punten op het lijstje van GroenLinks. Dat lijkt beter dan het is, want juist waar het gaat om zaken die de overheid moet regelen (eerlijke concurrentie, ambitieuze normen en afrekenbare doelen) faalt de verduurzaming van de Nederlandse economie. Voor de komende ronde groene dealtjes moet Verhagen strenger zijn. Vooral voor zichzelf.

Gerelateerd