Altijd als ik denk dat het slecht gaat met Nederland, kijk ik op zondagochtend naar de tv, naar een kerkdienst. Het maakt mij niet uit of die katholiek of protestant is, voor een buitenstaander als ik lijken die mensen in hun zondagse kleren verrassend veel op elkaar.

Sowieso word ik al blij als ik zondagse kleren zie. En dan de welwillendheid van die mensen: veel ouderen, waarvan de mannen bij wijze van vlot een kabeltrui onder hun jasje dragen. Je vindt nog echte Hollandse bloempotkapsels bij de vrouwen en de kinderen die ook in de kerkbanken zitten, zijn van een vooroorlogse beleefdheid. Ik kijk naar dat beeld, het beeld van een naïeve, brave maar ook in- en in gedemocratiseerde samenleving, en ik zie dat die niet zo rot is als ik dacht. Op dat moment wil er ook nog wel eens iemand dwarsfluit gaan spelen; dat zijn altijd meisjes of jonge homo’s die het nog niet weten.

Ik weet dat zo goed, omdat ik vroeger dwarsfluit speelde in de kerk.

Het reëel bestaande christendom in...