18de-eeuwse stadskroniek

Op 16 juni is een man terechtgesteld die zijn vrouw had vermoord. Hij werd aan een rad gebonden, waarop ze al zijn botten zouden breken. Maar voordat dat gebeurde, kreeg hij ook nog een strop om zijn nek. ‘Wat,’ schijnt hij boos uitgeroepen te hebben, ‘radbraken en dan nog wurgen ook?’ ‘Inderdaad,’ zei de beul en hij deed zijn werk. ‘Hij werd eerst lichtjes gewurgd en toen geradbraakt,’ constateerde de chroniqueur Jacob Bicker Raije nonchalant in zijn schriftje. ‘Lichtjes gewurgd’, wat zou dat voorgesteld hebben?

Welkom in Amsterdam, anno 1736. Dit vond plaats op de Dam, plek van terechtstellingen in die tijd – denk er eens aan als u over het plein wandelt. En sta dan ook even stil bij de vrouw die haar twee kinderen ‘uit armoede’ en ‘wanhoop omdat ze haar leven moe was’ de keel doorsneed. Zij werd er op 21 april dat jaar levend geradbraakt, ‘en daarna, al dood, gewurgd, en het mes waar ze de moorden mee gepleegd had is boven haar hoofd gehangen en haar...