Dit bleef er over van het dorp Rawagede op West-Java. In 1947 hebben Nederlandse soldaten daar 150 (Indonesië zegt 431) mannen en jongens standrechtelijk geëxecuteerd. Een weduwe: ‘Mijn man werd gevangen genomen toen hij op weg was naar het rijstveld. Ze dwongen hem op zijn hurken te gaan zitten, samen met andere mannen, in twee rijen. Ik herinner mij dat de Nederlanders speurhonden hadden. Toen de soldaten het dorp omsingelden, verstopte ik mij onder het huis, met mijn twee kinderen van twee jaar en zes maanden oud. Ik was zo bang! Ik vond het lichaam van Enap bij de rivier. Hij was van achter neergeschoten. Met vier vriendinnen droeg ik zijn lichaam op een bamboebankje als stretcher naar huis. Ik waste hem, omwikkelde zijn lichaam met lakens en begroef hem zelf. Ik verloor die dag niet alleen mijn echtgenoot maar ook twee broers.’

Het heeft vierenzestig jaar geduurd voordat Nederland, op last van de rechter, formeel zijn excuses maakt en de laatste negen weduwen een...