<div class="lead">
Max viel van z&#8217;n stoel in 2012, toen hij las dat Samsom al vóór de zomer met Rutte had zitten tafelen. En dat de PvdA zich echt voor linkse samenwerking inzette? Onzin.
</div>
Op 12 september 2012 stond ik eindeloos te aarzelen in het stemhokje in verzorgingstehuis d’Oude Raai in Amsterdam-Zuid. Er waren Tweede Kamerverkiezingen en ik had geen flauw idee op welke partij ik zou gaan stemmen. Het moest een van de progressieve partijen worden, want met de uitdrukking ‘als je voor je veertigste niet links bent, heb je geen hart en als je na je veertigste nog steeds links bent, geen hersens’ heb ik nooit veel opgehad. Maar moest ik Diederik Samsom steunen, Emile Roemer, Jolande Sap of toch maar Alexander Pechtold? D66 had in de campagne terecht opgemerkt dat het rechtse kabinet-Rutte I geen zier aan hervorming van de woningmarkt en de sociale zekerheid had gedaan. GroenLinks had bij het Lenteakkoord dapper de nek uitgestoken. Met de SP was ik het eens dat het schandelijk zou zijn de sociale werkplaatsen te sluiten. En de PvdA vertelde het ‘eerlijke verhaal’. Kon je maar op alle vier tegelijk stemmen!
Achter mijn rug hoorde ik mijn vrouw A. langzamerhand wat ongeduldig worden: ‘Ben je er nog niet uit?’ Toen heb ik – God zegene de greep – het vakje voor de hoogste vrouw op de PvdA-lijst rood gekleurd.
<q class="pull-left">Na het sluiten van de stembussen bleek dat ‘zo links mogelijke kabinet’ een coalitie met de VVD te zijn.</q>
De doorslag voor die keuze gaf de campagne van de sociaal-democraten. In de onmetelijke berg van knipsels die ik op zolder bewaar, heb ik laatst nog eens de uitspraken opgezocht die lijsttrekker Samsom in 2012 over progressieve samenwerking deed: zijn liefdesverklaring aan de SP in Elsevier, zijn opmerking dat hij na de verkiezingen liefst een ‘zo links mogelijk kabinet’ wilde vormen. Na het sluiten van de stembussen bleek dat ‘zo links mogelijke kabinet’ een coalitie met de VVD te zijn. De onderhandelaars Samsom en Rutte namen zelfs niet de moeite voor de beleefdheid nog even met D66, GroenLinks en de SP te práten. Echt van mijn stoel viel ik toen ik dat najaar een reconstructie van de verkiezingsstrijd in NRC Handelsblad las. Al vóór de zomer waren Rutte en Samsom uit eten gegaan in Javaans restaurant Soeboer in Den Haag. Ze vertelden elkaar over hun ervaringen als gastdocent op een school in de Schilderswijk en straatcoach in Amsterdam-West. Het klikte. Ze mochten elkaar. Dat allemaal op een moment dat Samsom nog met droge ogen beweerde dat hij graag de gedoogsteun van de SP accepteerde. Ik voelde me bekocht.
15 maart 2017 nadert. Ik zie me alweer in het stemhokje in d’Oude Raai staan, met een lange rij wachtenden ervoor die roepen dat ik nu toch weleens een beslissing moet nemen. Nu de electorale dreiging niet van de goedmoedige Roemer maar van jongerenidool Jesse Klaver komt, liet Samsom doorschemeren dat hij al tijden vindt dat de PvdA en GroenLinks een gezamenlijke Tweede Kamerfractie moeten vormen. Zijn uitdager Lodewijk Asscher meldde bij de lancering van zijn campagne in het Amsterdamse Calvijn College dat hij zich niet alleen zag als kandidaat van de PvdA: ‘Ik denk dat ik degene ben die de progressieve beweging zuurstof kan geven. Samen kunnen we Rutte en Wilders verslaan.’ Maar hoe serieus kun je zulke mededelingen nemen na de volte-face van de PvdA in 2012?
Ik ben benieuwd welke linkse leiders al met Rutte hebben gegeten bij Soeboer.

Gerelateerd