Begin dit jaar kregen bewoners van Almere een e-mail van Veldkamp Marktonderzoek BV. In opdracht van het Sociaal en Cultureel Planbureau werd contact gezocht met ‘mensen die mee willen praten over onderwerpen die alle Nederlanders aangaan’. De potentiële deelnemers moesten invullen of ze een hoge of lage opleiding hadden genoten.

Er volgden twee groepsgesprekken, ’s middags met de managers en organisatieadviseurs, ’s avonds met de buschauffeurs en magazijnmedewerkers. Aan het begin werden witte en grijze kaarten uitgedeeld. Wit stond voor: het gaat de goede kant op met het land. Grijs voor: het kan niet slechter. Uitkomst van het experiment: de academici en hbo’ers bleken hoopvol gestemd over de Nederlandse samenleving.

Heel anders lag dat bij de mbo’ers en mavo-klanten: alle deelnemers uit die categorie kozen voor een grijze kaart. Het bevestigde wat de onderzoekers vermoedden: de hoger opgeleiden zagen de toekomst positiever in dan hun lager geschoolde landgenoten. Die...