Kameraden,

Meer dan vier jaren woedt de strijd op het ondergrondsche front. Vele van onze vrienden hebben in dit gevecht hun leven gelaten, anderen zijn uit ons midden weggevoerd naar gevangenissen en concentratiekampen. Degenen die overgebleven zijn, de “oud-gedienden” onder ons, speuren in lichaam en geest de uitputtende werking van zooveel jaren moeizaam verzet.

Tegelijkertijd doen allerlei nieuwe elementen in de verzetsbeweging hun intrede. De kleine “republiek van kameraden” is uitgegroeid tot een leger en daardoor is er veel van de eerste, ondanks alle moeilijkheden zoo bekoorende eenvoud verloren gegaan. In de plaats van den individueelen illegale werker is de organisatie getreden, waarin bevelen en voorschriften veelal de plaats hebben ingenomen van het persoonlijk initiatief en de vriendschappelijke afspraak. Terwijl het einde van de oorlog nadert, werpen de toekomstige moeilijkheden hun schaduwen over het huidige verzetswerk. Er is veel veranderd.

In 1940, ’41 en ’42...