Beschouwing / Nieuw werk van Douglas Hofstadter

TOEN DE AMERIKAANSE NATUUR-kundige en filosoof Douglas Hof­stadter als kind een bezoek bracht aan Madurodam, was hij teleurgesteld dat er geen mini-Madurodam was in het echte Madurodam. Met in het mini-Madurodam weer een mini-mini-Madurodam, enzovoort. Als hij in een elektronicazaak rondloopt, kan hij het niet laten om een videocamera te richten op het beeldscherm waarop het gefilmde te zien is, zodat het beeld lijkt in te storten en in een soort Alice-in-Wonderland-tornadotunnel wegcirkelt: zwoejsssh. Hofstadter voelt zich aangetrokken door paradoxale terugkoppelingen: loops of lussen, waarbij je niet moet denken aan lussen in een haakwerkje, maar varianten van het droste-effect: de tekening van M.C. Escher van een rechterhand die een linkerhand tekent die de rechterhand die de linkerhand tekent, enzovoort.

In 1979 verscheen Hofstadters boek Gödel Escher Bach: een bijbel van de paradoxale lus. Een ode aan de cirkelredeneringen die...