De shock komt uit de rechtse hoek: schaamteloosheid die geen moed vergt, maar enkel een publiek

Van Connie Palmen heb ik dit weekend geleerd dat ‘schaamteloosheid het kenmerk is van literatuur’. Het was natuurlijk nog filosofischer geweest als ze had gezegd: ‘Schaamteloosheid is het kenmerk van ware literatuur,’ want je moet je concurrenten op tijd uitschakelen en geen misverstand laten bestaan over de literaire kwaliteit van je werk – juist als daar zo veel vraagtekens bij te plaatsen zijn.

In datzelfde weekend hoorde ik Berlusconi afscheid nemen met de woorden dat zijn terugtreden ‘een daad van edelmoedigheid’ was geweest. Deze man gelooft dat ‘edelmoedigheid’ het kenmerk is van ware politiek, en die politiek is natuurlijk de zijne.

Als bezweringsformule lijken beide uitspraken veel op elkaar: iemand is schaamteloos en schrijft, iemand vindt zichzelf edelmoedig en bedrijft politiek. Komt dat even mooi uit: zij vallen samen met de zaak, de literatuur, de politiek, zij zijn dat...