Genadeloos de diepte in

26-05-2007
Door Michaël Zeeman

Aanstaande dinsdag 29 mei opent de opera Uit het dodenhuis het Holland Festival. Michaël Zeeman bezocht in Wenen de première van deze dwarse opera. Het werd hem ten volle duidelijk hoe geraffineerd Janáceks muziek is, en hoe leep dirigent Pierre Boulez en regisseur Patrice Chéreau daarmee omgaan.

Leoš Janácek schreef zijn opera Uit het dodenhuis aan het eind van de jaren twintig, vlak voor zijn dood. Het verhaal gaat dat er, toen hij op 12 augustus 1928 stierf, een keurig gecorrigeerd handschrift van de partituur op zijn bureau lag, de pen waarmee de laatste correcties waren uitgevoerd er nog op. Zoals met alle verhalen die te mooi zijn om waar te zijn, is ook dit niet waar, althans niet helemaal: er lag een manuscript, maar of het af was, was de vraag. Janácek kon niks meer gevraagd worden, terwijl er vragen te over waren.

De beredderaars van zijn nalatenschap werden zelfs zozeer in de war gebracht door de...