<div class="wpg-element paragraph">
<p>Zegt Hirsch Ballin ‘A’ dan zegt Donner ‘B’. Op Justitie loopt het allemaal prima en Piet Hein kijkt mokkend toe. </p>
</p></div>
<div class="wpg-element paragraph">
<p>Kan iemand op zijn negenenvijftigste nog last krijgen van opspelende hormonen, opstandigheid tegen het gezag, rebelse neigingen en andere verschijnselen die meestal worden geassocieerd met de puberteit? Over zijn hormoonhuishouding kan ik weinig zeggen, maar Piet Hein Donner ontwikkelt zich steeds meer tot de dwarsligger binnen het kabinet. Al twee keer heeft hij een conflict met coalitiepartner PvdA geprovoceerd: eerst met het ontslagrecht dat van de minister van Sociale Zaken koste wat kost versoepeld moest worden en onlangs met zijn voorstel om op de Wajong (de arbeidsongeschiktheidsregeling voor jongeren) te bezuinigen. Het gaat ook vooral om de manier waarop hij opereert: bokkig, lastig. Die klacht leeft niet alleen bij sociaal-democratische politici als Mariëtte Hamer en Hans Spekman. Ook zijn eigen partijgenoten slaan het puberale gedrag van Donner met verbazing gade. Hij voelt zich niet thuis op Sociale Zaken, zeggen ze.</p>
</p></div>
<div class="wpg-element paragraph">
<p>Hij had liever minister van Justitie willen blijven. Hij kan het niet verkroppen dat Ernst Hirsch Ballin nu dat departement beheert. Dus slaat de vroegere steunpilaar van premier Balkenende in het wilde weg om zich heen. Raar van een man op leeftijd die als topambtenaar, partij-ideoloog, voorzitter van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid, lid van de Raad van State en Harer Majesteits informateur (twee keer, in 2002 en 2003) zijn sporen heeft verdiend. Nu merken zijn collega&#8217;s elke vrijdag op dat hij in de ministerraad vooral bezig is met Hirsch Ballinnetje-pesten. Als de huidige minister van Justitie A zegt, zegt Donner B. Van zo&#8217;n beetje alle voorstellen die Hirsch Ballin doet, laat de minister van Sociale Zaken weten dat hij het anders had aangepakt als hij nog op de Schedeldoekshaven had gezeten. Hij reageert zich af op de vakbonden en de PvdA. Kinderachtig wordt dat gevonden. Een CDA-Kamerlid deze week: &#8216;Het zou fijn zijn als Piet Hein zich wat volwassener gaat gedragen.&#8217;</p>
<p>Onder de kabinetten-Balkenende I, II en III beschikte Donner over een ijzersterke positie. Hij schreef het regeerakkoord van 2002, vol christen-democratisch proza als: &#8216;Inzet van het kabinetsbeleid is een samenleving waarin ieder in vrijheid en verantwoordelijkheid op basis van wederzijds respect kan leven en een overheid die bouwt aan vertrouwen op basis van recht, gemeenschappelijke waarden en daadkracht.&#8217; Hij souffleerde premier Balkenende toen die in de Kamer niet uit zijn woorden kon komen tijdens de affaire rond prinses Margarita en Edwin de Roy van Zuydewijn. Binnen de ministerraad hingen de collega&#8217;s aan zijn lippen, zoals Thijs Broer en ik beschreven in het boek De geroepene. Het wonderlijke premierschap van Jan Peter Balkenende. Gerrit Zalm was er voor de kwinkslagen, Cees Veerman voor de joviale arm om de schouder van ministers in nood en Donner voor de wijze opmerkingen die door iedereen hogelijk werden gewaardeerd. Maar toen kwam de Schipholbrand, het vernietigende rapport van de Veiligheidsraad van mr. Pieter van Vollenhoven en het dramatische besluit van de ministers Dekker en Donner om tussentijds af te treden. Chic, vond de publieke opinie dat. </p>
<p>Donner zelf leefde kennelijk in de veronderstelling dat het een kwestie was van reculer pour mieux sauter. Als Balkenende IV werd geformeerd, kon hij met gemak terug naar Justitie. Inmiddels zat Hirsch Ballin daar als plaatsvervanger en die had al etende trek gekregen. Coalitiepartners PvdA en ChristenUnie vonden het politiek ook onwenselijk dat de verantwoordelijke voor de Schipholbrand op zijn oude departement terugkwam. Donner &#8211; die in het verleden een gezaghebbend rapport over de WAO had geschreven &#8211; kon toch ook minister van Sociale Zaken worden? Geen aantrekkelijke positie voor een man die het liefst tot in het holst van de nacht nieuwe wetsontwerpen schrijft. De WAO was onder zijn voorganger De Geus al hervormd, de VUT en het prepensioen ook. Donner klampte zich vast aan de afspraak bij de formatie dat hij met de sociale partners over versoepeling van het ontslagrecht mocht overleggen. Rooie Vrouwen als Agnes Jongerius en Mariëtte Hamer zorgden er vervolgens voor dat het bij vrijblijvend overleg bleef. Waarna Donner zich ten einde raad op de Wajong stortte.</p>
<p>Inmiddels zijn ze bij Justitie uitermate te spreken over Ernst Hirsch Ballin. De nieuwe minister heeft bij de ambtenaren veel meer de wind eronder dan zijn voorganger Donner, zo wordt op de Schedeldoekshaven gezegd. Is het niet opvallend dat er sinds 2006 bijna nooit meer een tbs&#8217;er uit zijn kliniek ontsnapt? Dat was vroeger wel anders! Ook de PvdA-bewindslieden dragen Hirsch Ballin op handen. Als het moeilijk wordt &#8211; met het ontslagrecht of met de film van Wilders &#8211; overleggen ministers als Ronald Plasterk het liefst met de jurist van katholiek-joodse komaf. Zij vormen samen de spil van dit kabinet. Piet Hein Donner komt in het hele verhaal nauwelijks voor.<br />Is dat waarom hij zich zo balorig gedraagt?</p>
</p></div>


Max van Weezel

Gerelateerd