Beatrijs Ritsema schrijft over moderne mores.

In de nasleep van de aanslagen in Parijs werd er ook een discussie gevoerd over zelfcensuur. Vrijheid van meningsuiting goed en wel, maar andere mensen tot op het bot beledigen getuigt niet van beschaafde omgangsvormen en het kan geen kwaad om de toon van die vrije mening een beetje te matigen, aldus de voorstanders van zelfcensuur. Daar tegenover staat het principiële kamp pal voor de verworvenheden van de Verlichting, inclusief het recht de ander verbaal of per smakeloos beeld te ontrieven.

Het was een onaangename discussie, omdat die voortkwam uit de vraag ‘Hebben ze (die cartoonisten) het er eigenlijk niet een beetje naar gemaakt?’ Een stelling die overigens door niemand werd beaamd, zoals ook niemand destijds de moord op Theo van Gogh in de sfeer van ‘zijn verdiende loon’ wilde trekken. Maar toch: de discussie gaat wel degelijk over de vraag of er iets is wat mensen kunnen vermijden om terroristische explosies te...