<div class="lead">
<p>Een groeiende probleem: jaarlijks overlijden in Europa al tienduizenden mensen aan bacteriën die resistent zijn voor antibiotica. Dit jaar gaan we het daar hopelijk vaker over hebben.</p>
</div>
<p>Als het om grote wereldbedreigingen gaat, staan klimaatverandering en terrorisme scherp op ons netvlies. In de strijd om aandacht blijft een andere potentiële catastrofe goeddeels uit beeld: de toenemende resistentie van bacteriën voor antibiotica. Half november organiseerde de Wereld Gezondheid Organisatie (WHO) een week voor ‘<em>antibiotica awareness</em>’. Die werd in het nieuws echter volledig overschaduwd door de aanslagen in Parijs.</p>
<p>Toch gaat het om een groot en levensbedreigend probleem. In Europa sterven naar schatting jaarlijks nu al zo’n 25.000 mensen aan infecties door bacteriën die resistent zijn voor antibiotica – een veelvoud van het aantal doden door terreur. En het Britse AMR Review Comité verwacht dat er rond 2050 wereldwijd ongeveer 10 miljoen mensen jaarlijks aan zullen overlijden.</p>
<p>Een belangrijke oorzaak van de resistentie is het overmatige gebruik van antibiotica. Het middel is de hoeksteen van onze gezondheidszorg geworden, of het nu gaat om een longontsteking, een keizersnee of een kankerbehandeling. Maar waar nog niet zo lang geleden ‘een kuurtje’ volstond, belanden tegenwoordig steeds meer vrouwen met blaasontsteking in het ziekenhuis als gevolg van tegen antibiotica gewapende bacteriën. ‘Vraag niet om een kuur als het ook overgaat door uit te zieken,&#8217; hield minister Schippers van Volksgezondheid ons eind vorig jaar voor. Daarnaast komt antibiotica ook steeds meer in ons eten voor. Bijvoorbeeld doordat veehouders hun dieren op grote schaal antibiotica geven. ‘Preventief, als goedkoop alternatief voor een schone stal,&#8217; aldus Schippers.</p>
<p>In het <a href="http://www.biomaatschappij.nl/product/antibioticaresistentie/" target="_blank">aangehaalde stuk</a> van de minister echter nog geen woord over een <a href="http://amr-review.org/sites/default/files/Antimicrobials%20in%20agriculture%20and%20the%20environment%20-%20Reducing%20unnecessary%20use%20and%20waste.pdf" target="_blank">onderbelichte oorzaak</a> van de resistentie: de ingrediënten voor antibiotica worden in bulkvorm voornamelijk geproduceerd door fabrieken in India en China met lage lonen en soepele milieu-eisen. Op grote schaal lozen die bedrijven hun antibiotica-afval in het milieu. Hoe dat eruit ziet ontdekte een manager van belegger Nordea Asset Management vorig jaar en maakte daar een onthutsende <a href="http://www.nordea.com/en/responsibility/responsible-investments/news/2015/08-11-2015-polluting-to-heal-mini-documentary-on-field-visit-to-india.html" target="_blank">mini-docu</a> van. Uit Zweeds onderzoek bleek dat in het omgevingswater waarden werden gemeten die wel honderd keer hoger waren dan in het bloed van patiënten die antibiotica slikten.</p>
<h5>Wereldwijde regelgeving</h5>
<p>In Nederland probeert chemieconcern DSM aandacht te vragen voor antibiotica-resistentie. Het bedrijf lanceerde onlangs een <a href="http://www.sustainableantibiotics.org" target="_blank">website</a> waarop bezoekers een ‘pledge’ kunnen ondertekenen om zelf verantwoordelijker met antibiotica om te gaan en de industrie op te roepen duurzamer te produceren. ‘Dat is nodig omdat er geen wereldwijde regelgeving is over een maximum aan antibiotica in het afval van de industrie,&#8217; zegt marketingdirecteur Lucas Wiarda van DSM Sinochem Pharmaceuticals. Volgens hem voorkomt zijn bedrijf zelf wél dat bestanddelen van antibiotica in het milieu terechtkomen, maar gaan klanten toch vaak voor de laagste prijs. En een campagne à la duurzame kleding of chocolade zit er niet in: ‘Farmaceutische bedrijven mogen zich op de verpakking van medicijnen wettelijk niet onderscheiden met de manier waarop het is gemaakt.’</p>
<p>Volgens Wiarda valt er nog een hoop zendingswerk te verrichten. Op 10 februari komen de Europese ministers van volksgezondheid bijeen onder Nederlands voorzitterschap om onder meer te praten over antibiotica-resistentie. ‘Maar de productiewijze in de industrie staat helaas niet op de agenda.’</p>


Gerelateerd