Biografie

Van gehoorzame bakvis naar vrijgevochten mannenverslindster. Het is een populaire weergave van het proces naar vrouwelijke zelfbeschikking: de vrouw eist haar plek onder de zon op door de weerstand van de man te breken. Zo gezien past emancipatie in het lijstje van dé modernisering, globalisering en hét democratiseringsproces; termen die vanzelfsprekend lijken, maar dat niet zijn.

Karin Wieland schrijft met deze dubbelbiografie van Marlene Dietrich en Leni Riefenstahl een geschiedenis van het opkomende feminisme in Duitsland, dat niet toevallig samenviel met de wisseling van de wacht na de Eerste Wereldoorlog.

Berlijn rond 1918 was een knetterend vuur. Alles wat herinnerde aan het oude Europa – het patriarchaat, de adel, tradities – diende als brandstof. Oude mannen moesten inschikken en parvenu’s vierden een overwinning die gepaard ging met hyperinflatie, onstuimige onzekerheid, sociale leegte en nieuwe kansen voor de minder gefortuneerden.

Vrouwen wilden niet terug in...