Uit het leven

Dick van Galen Last, die op 2 februari op zevenenvijftigjarige leeftijd overleed, was de lichtvoetige, zorgzame, soms wat mysterieuze levensgenieter, historicus, fijnproever en bibliothecaris van het Nederlands Intsituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD). Twaalf dagen voor zijn dood, op 21 januari, was hij nog aan de Universiteit van Amsterdam cum laude gepromoveerd op De zwarte schande, het fascinerende verhaal over de zwarte soldaten in de Eerste Wereldoorlog. Frankrijk haalde tienduizenden Afrikanen uit zijn koloniën; een flagrante breuk met het algemeen aanvaarde idee dat beschaafde landen oorlog behoorden te voeren met eigen mensen. De inzet van zwarte militairen droeg bij aan de emancipatie van de Afrikaan, maar de Duitse propagandamachine schilderde de zwarte soldaat af als de barbaarse vrouwenverkrachter en kindermoordenaar. Ook Thomas Mann en Max Weber waren verontwaardigd dat inferieure rassen bij de oorlog werden ingezet.

Twintig jaar geleden zag Van Galen...