De uitslag van het referendum in Colombia toont wederom: referenda helpen nuances en spelregels om zeep. Straks stemmen we nog voor kernoorlogen of kruistochten.

Ik ben heel tevreden met de uitslag van het Colombiaanse referendum. Het onverwachte nee tegen het vredesakkoord met de FARC is natuurlijk een aanfluiting, maar als wake-up call tegen het gebruik van de volksstem als zogenaamd democratisch verrijkingsmiddel is het manna uit de hemel. Of ze nou plebisciet of agora heten doet er even niet toe, en of ze nou raadplegend of bindend zijn laat me ook even koud, alle discussies over de waarde van het referendum eindigden tot nu toe in een onbeslist gehakketak. Ik begrijp het verlangen naar direct(-ere) democratie, maar de conclusie is nu toch wel duidelijk: een uitslag als deze is wat mij betreft een triest maar nuttig empirisch breekijzer in die eindeloze r-discussie. Niet doen.

We hebben van het Oekraïnereferendum in ons land geleerd dat het middel aantrekkelijk is voor...