Essay / De macht van propaganda

Adolf Hitler schrijft over propaganda: ‘Het bevattelijkheidsvermogen der groote massa is maar zeer beperkt, het begrip gering, de vergeetachtigheid daarentegen is groot. Deze feiten brengen mede, dat elke propaganda, welke doeltreffend wil zijn, zich tot enkele zeer weinige punten dient te beperken, om deze punten dan bij wijze van leuzen overal en op alle manieren te benutten, tot men de zekerheid heeft, dat ook de laatste man aan zulk een leus, aan zulk een idee de betekenis hecht, welke men er aan gehecht wil zien.’

Van de herfst gaf ik enkele weken college aan de universiteit van Wageningen. Een van de teksten die ik met mijn studenten las, was de vertaling van Mein Kampf, om precies te zijn een gedeelte uit het hoofdstuk ‘Propaganda tijdens den Oorlog’, waarin het bovenstaande citaat te vinden is. De studenten hadden uit Hitlers pen uitsluitend absurde denkbeelden verwacht. Zij waren verbaasd enkele coherente gedachten aan te treffen, afkomstig...