<div class="lead">
Pornoacteur James Deen groeide zonder dat hij er zelf iets voor deed uit tot feministisch icoon. Nu hij in opspraak is, valt hij des te harder.
</div>
Hij is het type dat ook barista in de koffiezaak op de hoek had kunnen zijn. De man waarover in de LINDA. wordt gefantaseerd; de nieuwe, piepjonge leraar op de basisschool van de kinderen, de tuinman die op een warme dag plotseling even binnen komt douchen.
Porn star next door, werd James Deen ook wel genoemd. Helblauwe ogen. Warrige krullen. Twee dagen baardje. Guitige blik. Niet de van olie glimmende vleesexplosies die pornoacteurs normaal gesproken zijn, maar het type man dat evengoed in een reclame voor Merci zou kunnen figureren. Het type man waar vrouwen ook daadwerkelijk op zouden vallen. Sterker nog: de acteur waar vrouwen de afgelopen jaren ook daadwerkelijk massaal voor vielen.
In de VS groeide Deen de afgelopen jaren uit tot een symbool voor vrouwelijke seksuele emancipatie. Een pornoster waar ook vrouwen opgewonden van raakten, dat moest wel een hoogtepunt van feminisme zijn. Sinds vorige week is Deen echter in opspraak. Nadat ex-vriendin en pornoproducente Stoya hem van verkrachting <a href="http://www.theguardian.com/culture/2015/dec/04/how-stoya-took-on-james-deen-and-broke-the-porn-industrys-silence" target="_blank">beschuldigde</a> is een hele stroom van aanklachten losgekomen.
De geschiedenis van het fenomeen James Deen is een wonderlijke. Niet zozeer om James Deen zelf, die in interviews keer op keer laat zien dat zijn intellectuele vermogens flink achterblijven bij de lengte van zijn geslachtsdeel. Nee: zijn faam is hem overkomen. Roem komt nu eenmaal niet eenvoudig voor mannelijke pornoacteurs. In het soort films waarin hij speelt draaien de camera&#8217;s nu eenmaal vliegensvlug weg van gezichten, in de richting van de belangrijkere lichaamsdelen.
Het was niet in de pornostudio, waar Deen tot de ster werd gemaakt die hij uiteindelijk is geworden. Dat gebeurde op het schoolplein, in slaapkamers, achter computers en op weblogs. Jonge vrouwen en meisjes ontdekten hem, in pornofilms die zich eigenlijk toch vooral op mannen richten. Bleek daarin dus opeens een puppy-achtig hoofd voorbij te schieten. Deen was de actually kinda cute guy die de films voor vrouwen onverwacht interessant maakte. De minuscule shots waarin hij voorkwam werden door bloggers zorgvuldig uitgeknipt, tot gifjes bewerkt of in een geheel nieuwe volgorde gezet. Het sloeg gigantisch aan. Journaliste Amanda Hess was in 2012 een van de eerste die het fenomeen ontdekte. Haar conclusie <a href="http://magazine.good.is/articles/what-women-want" target="_blank">destijds</a>: &#8216;Clearly, some women do like porn. They just require a little bit more than a disembodied penis to get into it.&#8217;
<h5>&#8216;Fucking feminist&#8217; James Deen</h5>
Onbedoeld bediende Deen zo opeens een nieuw pornopubliek. Het legde hem geen windeieren. Hij maakte films bij de vleet. Media stonden in de rij om hem te interviewen of een analyse te maken van zijn rol als feministisch porno-icoon. In 2013 maakte hij de overstap naar de reguliere filmwereld, waar hij een hoofdrol speelde in de door Bret Easton Ellis geschreven film The Canyons. &#8216;He’s not some hot-blooded, super-tanned caveman pumping it – he’s a cute boy you could have gone to college with,&#8217; omschreef Ellis hem destijds. Talloze beroemdheden, waaronder popster Lorde, <a href="http://www.dailymail.co.uk/tvshowbiz/article-2846846/Tweethearts-Lorde-makes-new-friend-social-media-famous-male-porn-star-James-Deen.html" target="_blank">bekenden</a> zich als fan. Op feministische blog Frisky kreeg hij een eigen sekscolumn. Deze zomer pakte Elle nog groot uit met een interview waarin Deen zichzelf na lang aarzelen inderdaad een ‘fucking feminist’ <a href="http://www.elle.com/culture/movies-tv/a29631/feminism-with-james-deen/" target="_blank">noemde</a>.
Die laatste formulering klinkt plotseling ondraaglijk ironisch, nu Deen door verschillende vrouwen van verkrachting wordt beschuldigd. Ironisch is ook dat de pornoster door zijn iconische status nu werkelijk overal wordt aangevallen. &#8216;James Deen was never a feminist,&#8217; <a href="http://nytlive.nytimes.com/womenintheworld/2015/12/02/james-deen-was-never-a-feminist/" target="_blank">kopt</a> de New York Times. Zijn column is hij inmiddels <a href="http://www.thefrisky.com/2015-11-29/why-the-frisky-will-no-longer-be-publishing-james-deens-sex-advice-column/" target="_blank">kwijt</a> en ook verschillende pornobedrijven hebben de samenwerking met Deen beëindigd. Vanaf het feministische schild is het veel harder vallen.
Pornoblogs waar Deen tot een ster uitgroeide hebben zijn filmpjes en gifs al verwijderd. Wat Deen voor hen tot een opwindende ster maakte waren niet alleen zijn puppy-ogen: het was het ideaal van de man die niet alleen de looks van je buurjongen had, maar bij wie je als vrouw ook nog eens niets tekort kwam. Juist die fantasie is nu onmogelijke geworden. &#8216;James Deen has always been the least essential element of the James Deen phenomenon,&#8216; <a href="http://www.slate.com/articles/double_x/doublex/2015/12/james_deen_stoya_rape_accusations_the_porn_star_was_never_a_feminist_idol.single.html" target="_blank">schreef</a> journaliste Hess vorige week. In de fantasie van de meisjes kan hij makkelijk worden vervangen.

Gerelateerd