In de internationale gemeenschap is er nu helaas sprake van twee kampen: de liberalisten en illiberalisten. ‘Niets nieuws onder de zon, maar nu gefaciliteerd door sociale media en gladde praatjes.’

Donald Trump heeft definitief kleur bekend. Op de jaarvergadering van de VN in New York beleed hij ten overstaan van het hoogste college (alle verzamelde regeringsleiders) zijn geloof dat de wereld geen gemeenschap is maar een vechtarena van soevereine natiestaten die elkaar naar het leven staan en – in het geval van Noord-Korea – desnoods mogen ‘vernietigen’. Hij zei een hartstochtelijk voorstander van dat paradigma te zijn. In zo’n wereld tellen alleen belangen en nemen we afscheid van het idee van universele (want bovennationale) waarden zoals mensenrechten of een schoon klimaat, alles is er ondergeschikt aan het nationaal belang. Trumpisme, teruggebracht tot de naakte essentie, is zoals Jochem Bittner van Die Zeit schrijft, de legitimatie van het toebrengen van schade aan...