Abram de Swaan over genocide

Abram de Swaan heeft een verschrikkelijk boek geschreven. Het is waarschijnlijk het ergste boek uit de lange carrière van de Am­sterdamse socioloog en P.C. Hooftprijswinnaar (1942), soms is het bijna ondraaglijk om te lezen. Het gaat niet over de zorg van een staat voor zijn burgers, De Swaans bekendste thema, maar over de keerzijde van de staatsmacht: de gruwelijke massamoorden waartoe een staat af en toe ook in staat is. Al in 2007, met de publicatie van zijn essaybundel Bakens in niemandsland – opstellen over massaal geweld, begon De Swaan zich in het onderwerp te verdiepen. Compartimenten van vernietiging is de voltooiing van dat project, het is zijn poging een systematische beschrijving te geven van de omstandigheden waaronder samenlevingen en de individuen die daar deel van uitmaken overgaan tot het elimineren van hele delen van de eigen bevolking. Daarmee heeft De Swaan een eerste sociologie van de massamoord geschreven.

Die bestond nog niet,...