Interview / Habbekrats: Jim Taihuttu en Victor Ponten
Het was misschien wel het meest besproken mediamoment van 2011: Nasrdin Dchar, die uitzinnig van vreugde een Gouden Kalf in ontvangst nam voor zijn hoofdrol in de roadmovie Rabat, en meteen van de gelegenheid gebruik maakte de vloer aan te vegen met moslims bashend Nederland.
Maar Dchar had die avond nooit kunnen schitteren als anderhalf jaar eerder niet een groep jonge filmmakers en acteurs uit Amsterdam de stoute schoenen had aangetrokken, en met beperkte middelen aan de productie van Rabat was begonnen.
Jim Taihuttu (1981) en Victor Ponten (1981) hadden met hun reclamebureau Habbekrats nog wel geprobéérd subsidie los te peuteren bij grote filmfondsen. Maar die gaven geen stuiver voor het project. &#8216;Er zit een vicieuze cirkel in de filmindustrie,&#8217; zegt Taihuttu. &#8216;Als je nog nooit een film hebt gemaakt, krijg je geen subsidie.&#8217; Ponten: &#8216;Voor beginnende producenten en beginnende regisseurs gaat de poort niet open, terwijl je mensen naar binnen ziet lopen waarvan je denkt: dat kan ik ook.&#8217; Maar subsidie of niet, die roadmovie moest er komen. En dus vertrokken Taihuttu en Ponten met het beetje geld dat ze bij elkaar gesprokkeld hadden, een bescheiden filmploeg, een paar fotocamera&#8217;s en een stel onbetaalde maar enthousiaste acteurs naar Marokko. Ponten: &#8216;We wisten dat Nasrdin (Dchar), Achmed (Akkabi) en Marwan (Kenzari) graag een keer wilden samenwerken. Toen we allemaal bleken te kunnen in augustus, dachten we: go!&#8217; Een klein jaar later stonden dezelfde mensen op de rode loper van Tuschinski, voor de première van Rabat. En na weer een paar maanden konden ze de champagne laten stromen bij de uitreiking van de Gouden Kalveren.Het is de rode draad in de nog korte carrière van Taihuttu en Ponten: zonder al te veel geld en vaak tegen de stroom in aan ambitieuze projecten beginnen, en uiteindelijk groot succes boeken. Afgestudeerd in audiovisuele media (Taihuttu) en media en cultuur (Ponten), richtten ze in 2004 samen Habbekrats op. Aanvankelijk werkten ze vooral thuis, of in de kroeg. Een van de eerste filmpjes die ze maakten, was een videoclip bij het nummer &#8216;Wie is ut&#8217; van de Rotterdamse hiphopformatie DuvelDuvel. De clip werd opgenomen zonder medeweten van de rappers zelf &#8211; die hadden de e-mail van Taihuttu en Ponten nooit beantwoord &#8211; maar werd niettemin een hit op TMF en internet. In de groezelige video waren de rappers vervangen door drie meisjes in apenpak, die ontsnapten uit een dierentuin. Het is de huisstijl van Habbekrats: Rauw, cross-cultureel en met veel humor.
Ponten: &#8216;We zijn begonnen met een enthousiasme om dingen te kunnen maken. Tot onze verbazing ging Habbekrats in het begin eigenlijk sneller dan we zelf gingen.&#8217;
In datzelfde jaar trokken Taihuttu en Ponten de aandacht van Het Parool. Die krant hield een uitverkiezing voor het mooiste Amsterdamse woord, waarvoor ook &#8216;habbekrats&#8217; was genomineerd. Dat vonden Ponten en Taihuttu zo leuk dat ze een promotiecampagne voor dat woord organiseerden, inclusief commercial en Boomerang-kaarten. Niet veel later hing Het Parool aan de telefoon: Ponten en Taihuttu hadden de juiste toon te pakken. Of ze misschien ook campagnes voor de krant wilden bedenken. Alsof dat nog niet genoeg was, werd Habbekrats in 2005 ook nog uitgeroepen tot reclametalent van het jaar. En dat terwijl ze nog nauwelijks een bedrijf waren; een bureau zonder bureau. &#8216;Bij de uitreiking van de prijs in de Amsterdam Arena stond iedereen strak in het pak,&#8217; vertelt Ponten. &#8216;Wij kwamen vooral voor het gratis eten, nog net niet in joggingpak.&#8217; Een lucratieve carrière lag in het verschiet. Maar in plaats van het snelle geld, kozen Taihuttu en Ponten ervoor om onafhankelijk films te gaan maken. Zo regisseerden ze videoclips voor zo&#8217;n beetje elke Nederlandse rapper die aan de weg begon te timmeren, en raakte nauw betrokken bij het hiphoplabel TopNotch. En toen kwam dus Rabat, hun eerste speelfilm, waarmee ze in één klap aansluiting vonden bij het grote publiek. Vlak voor de première kregen ze nog een argwanend telefoontje van RTL Boulevard: was het echt waar was dat mensen als Arie Boomsma, Halina Reijn en Barry Atsma in Tuschinski aanwezig zouden zijn? Ponten: &#8216;Toen wij daar met die film stonden, was het alsof vanaf dat moment alles mogelijk was.&#8217;
Intussen werken de filmmakers al aan een nieuw project. De filmfondsen blijken nu toeschietelijker. &#8216;Maar we blijven dingen doen waarmee we hopen te verrassen. Misschien gaan we ooit wel een soort New Kids maken&#8217; zegt Taihuttu. &#8216;We zijn zo vaak afgewezen dat we nu nog wel vier of vijf ideeën hebben liggen.&#8217;
Ze moeten zelf ook wel eens lachen om hoe het allemaal is gelopen. Taihuttu: &#8216;De meeste mensen wachten hun hele leven tot andere mensen hun vertellen wat ze moeten doen: koop een huis, zoek een baan, ga trouwen. Wij besloten maar gewoon te beginnen, een beetje omdat we ons verveelden, maar vooral omdat we vonden dat het gemaakt moest worden.&#8217;
Nieuwe perspectieven
21 Nederlanders die de blik kantelen
De natuurkundige die Einstein van zijn voetstuk durft te stoten is geniaal of gek. De advocaat die met een longontsteking in de rechtszaal blijft vechten voor de slachtoffers van gifgasaanvallen is een idealist die nooit opgeeft of heeft te veel Amerikaanse rechtbankdrama&#8217;s gekeken. De drieëndertigjarige europarlementariër die Europa&#8217;s Hoge Vertegenwoordiger voor Buitenlandse Zaken wil afzetten, is een briljant politiek talent of verblind door overmoed. De Marokkaanse rapper die vergeten Nederlandse volkszangers op een schild hijst, zet het hitsige integratiedebat prachtig op zijn kop of is een irritante aandachtszoeker.
In dit nummer presenteren wij eenentwintig dwarsdenkers. Of ze nu hemelbestormers of relschoppers zijn, zij zetten het debat op scherp. Ze durven tegen de stroom in te roeien en trekken zich niets aan van hoe het hoort. Ze kantelen de blik en laten een andere werkelijkheid zien. Ze verschansen zich niet in studeerkamers, maar maken hun tegendraadse ideeën en overtuigingen waar. Of ze de wereld echt zullen veranderen, kan alleen de toekomst uitwijzen. Maar ze proberen het tenminste.
Vorig jaar stelde VN voor het eerst een gezelschap dwarsdenkers voor. Hebben zij hun eretitel waargemaakt? Niet allemaal. Het VVD-Kamerlid Jeanine Hennis die aankondigde de liberale beginselen nooit te zullen verkwanselen, is ingekapseld in de gedoogconstructie en heeft dwarsheid ingeruild voor fractiediscipline. Maar Paul Polman van Unilever sleepte recent de titel Topman van het Jaar 2011 in de wacht, precies om de reden waarom VN hem verkoos: zijn durf duurzaamheid tot hart van zijn multinational te maken. Het bekoorde ons dan weer minder dat de man die zei dat de wereld niet in een financiële maar een ethische crisis verkeert afgelopen april moest bekennen dat zijn bedrijf verboden prijsafspraken had gemaakt. De &#8216;laatste socialist&#8217; Hans Spekman heeft het intussen tot partijvoorzitter van de PvdA geschopt. Toch heeft hij vooralsnog niet weten te voorkomen dat de kiezer die zijn gedachtegoed deelt, naar de SP overloopt. De Vlaamse hoofdredacteur Peter Vandermeersch van NRC Handelsblad heeft er voor gezorgd dat de oplage tegen het tij in stijgt. Wel brengt hij nog steeds menig columnist en lezer tot razernij met zijn buiging naar de commercie.
We bedoelen maar: een beetje dwarsdenker wekt irritatie én bewondering op. Ook dit jaar discussieerden de redacteuren van Vrij Nederland verhit over wie de geuzennaam verdient. &#8216;Job Cohen, die zich niet tot populist heeft laten omvormen door Haagse mannetjesmakers,&#8217; vond de een. &#8216;Eva Jinek, de topjournaliste die grote risico&#8217;s neemt door met &#8220;maffiamaatje&#8221; Moszkowicz in bed te duiken en naar Wakker Nederland te vertrekken om daar gewoon een goed programma te maken,&#8217; zei een ander. In de komende pagina&#8217;s vindt u het gezelschap waar we geheel ondemocratisch op uit zijn gekomen. Als u denkt dat we fatale fouten hebben gemaakt of prachtige exemplaren van de soort hebben gemist, horen we het graag.
Reacties en suggesties zijn van harte welkom op redactie@vn.nl. Maurits Martijn en Tomas Vanheste

Gerelateerd