Verhaal halen bij de rechter.

Slachtoffers en nabestaanden krijgen een steeds grotere rol in de rechtspraak. Maar hoe rechtvaardig is dat eigenlijk? ‘Het slachtoffer is niet op waarheidsvinding gericht, hij wil alleen erkenning van leed.’

Het is woensdagochtend 6 maart. In het Haagse Paleis van Justitie hebben zich zo’n honderd mensen verzameld, bijna allemaal familieleden en vrienden van het gezin Pieterse uit Nootdorp. Ze omhelzen elkaar. Vandaag dient de zaak tegen Stanley A., die terechtstaat voor het doodsteken van de vijftienjarige Ximena Pieterse.

A., een zesentwintigjarige man met een tbs-verleden, heeft de moord bekend. Bij aanvang van de zitting richt rechter Elianne van Rens zich tot de zaal om het ‘diepe medeleven van de rechtbank met u allen, en in het bijzonder de familie en vrienden van Ximena’ te betuigen. Ze zal proberen de gruwelijke details van de moord zo min mogelijk aan bod te laten komen, uit piëteit met de vele jongeren in de zaal.

Bij het doornemen van de feiten die leidden tot Ximena’s dood dringt één woord zich op: noodlot. Als er goede afspraken waren gemaakt over waar Ximena zou slapen, als ze nog binnen was gelaten bij het feest, als de vriendin waar ze zou logeren niet al in slaap was gevallen, als haar telefoon niet leeg was geweest, en als Stanley A. niet langs het bankje in de Acaciastraat was gelopen waar Ximena om vier uur ’s ochtends moederziel alleen was beland – nee, dan hadden we hier vandaag niet gezeten. ‘Maar dat is een hele treurige conclusie,’ zegt Van Rens. ‘Want zo is het niet gegaan.’

Dan vertelt Manuela Pieterse, de moeder van Ximena, wat de moord met haar en haar familie heeft gedaan. De rechtszaal is muisstil. Vrijwel alle aanwezigen hebben moeite om hun tranen te bedwingen. Stanley A. krimpt ineen, achter hem veegt zijn vader zijn neus af met zijn mouw. Als ze spreekt, richt Manuela zich rechtstreeks tot haar verloren kind. ‘Poppetje… We missen je zo, je lach, je ondeugende blikken, onze discussies over of je wel of niet uit mocht, onze gesprekken over je gevoelens, over school, over je vrienden en vriendinnen en zelfs je – en die waren er gelukkig maar heel weinig – sombere gezicht, dus eigenlijk je hele aanwezigheid. Love and miss you forever and ever.’

125 euro per week

Manuela weet dan al dat Stanley A., die lijdt aan het syndroom van Asperger en zelf om tbs heeft gevraagd, waarschijnlijk geheel of gedeeltelijk ontoerekeningsvatbaar zal worden verklaard. Een absurd idee, zegt ze twee weken voor de zitting. Van haar mag Stanley worden opgehangen aan de hoogste boom. ‘In mijn ogen verspeel je je rechten als je een misdaad pleegt, of je nou toerekeningsvatbaar bent of niet. Je hebt de keuze gehad om het wel of niet te doen. Als je het wel doet, is het wat mij betreft klaar.’

Sinds hun dochter en zusje een jaar geleden door twintig messteken om het leven kwam, probeert het gezin Pieterse zo goed en zo kwaad als het gaat de dagen door te komen. Ze gaan naar hun werk en naar school, en de zaterdagen brengen ze door op de rugbyclub. Maar de pijn is er altijd.

Haatgevoelens heeft ze niet, zegt Manuela. Ze voelt hooguit minachting. ‘Het is zo’n fucking loser. Ik heb nog nooit zo’n zielig vogeltje gezien als hij. Het zieke is dat hij nu wel de hulp krijgt waar hij om gevraagd heeft.’

De familie Pieterse moet de scherven zelf opruimen. Dat voelt krom. ‘Een simpel voorbeeld: de naam van onze dochter staat breeduit in alle kranten. Stanley heet Stanley A. Hij hoeft maar met z’n vingers te knippen of er staat een psycholoog naast z’n bed. Wij hebben ook therapie nodig, maar die moeten we zelf betalen.’ Hun financiële situatie is inmiddels benard: door de tijd die ze kwijt zijn aan het regelen van allerlei zaken – de begrafenis, de rechtszaak – heeft hun bedrijf in zonweringen het afgelopen jaar slecht gedraaid, en de crisis maakt het er niet beter op. De schade is inmiddels opgelopen tot om en nabij een ton. Zie dat maar eens vergoed te krijgen. ‘Een deel van de kosten krijgen we terug van het Schadefonds Geweldsmisdrijven. Als zelfstandige krijg je 125 euro per week. Daar kun je als gezin nog geen week van leven, laat staan je huur en je personeel van betalen! Wie heeft dat bedacht?!’

Solidariteit

Al jaren is de positie van het slachtoffer een heet hangijzer in het Nederlandse strafrecht. Eind jaren tachtig werd het thema voor het eerst op de kaart gezet door de feministische tak van de sociale advocatuur, die zich opwond over ingesleten vooroordelen jegens vrouwen bij politie en Justitie en de structureel ondergeschikte positie van vrouwen in het recht. Het was de tijd dat agenten weigerden aangifte van verkrachting op te nemen, want wie ’s avonds laat in een kort rokje over straat fietste, had er ook wel een beetje om gevraagd. De advocaten bewerkstelligden dat ze slachtoffers mochten bijstaan als ze werden gehoord als getuige. Daarvoor was dat ondenkbaar. Het strafproces draaide om het vaststellen van de schuld van de verdachte, en in voor het slachtoffer soms pijnlijke getuigenverhoren stond de waarheidsvinding voorop. Eenmaal veroordeeld kreeg de dader alle aandacht, want zijn criminele gedrag was waarschijnlijk terug te voeren op een slechte jeugd en door niet alleen maar te straffen maar de dader ook te helpen zou hij niet terugvallen in de misdaad, was de gedachte. Het slachtoffer moest het zelf maar uitzoeken.

Een voorzichtige omslag in het denken over slachtofferschap kwam begin jaren negentig met het boek Solidariteit en slachtofferschap van sociaal psycholoog Hans Boutellier. Volgens hem was het strafrecht zijn legitimiteit kwijtgeraakt door de teloorgang van een gemeenschappelijke moraal – het gevolg van de ontzuiling en de individualisering in de jaren ervoor. Mensen vonden elkaar alleen nog in hun afkeer van ernstige schendingen van de maatschappelijke orde. Solidariteit met slachtoffers van dergelijke schendingen zou het strafrecht daarom een nieuwe legitimiteit verschaffen.

Maar pas begin deze eeuw belandde het thema ook hoog op de Haagse agenda, met de opkomst van het populisme in de politiek. Politici als Pim Fortuyn, Joost Eerdmans en toenmalig Leefbaar Nederland-lijsttrekker Fred Teeven maakten zich openlijk sterk voor het slachtoffer en bereidden de weg voor een reeks maatregelen ter verbetering van diens positie in het strafproces.

Sinds 2001 kunnen slachtoffers – ondanks aanvankelijk grote weerstand bij het Openbaar Ministerie – een schriftelijke slachtofferverklaring toevoegen aan het strafdossier. Vanaf 2005 hebben slachtoffers die schade op de dader willen verhalen recht op een advocaat. In datzelfde jaar werd op initiatief van toenmalig Kamerlid Boris Dittrich (D66) het spreekrecht voor slachtoffers geïntroduceerd. Directe nabestaanden en slachtoffers mochten aan de rechter vertellen wat het misdrijf voor hen had betekend. Sinds 2007 kent het Schadefonds Geweldsmisdrijven een voorschotregeling zodat slachtoffers de schade niet zelf op daders hoeven te verhalen. Begin 2011 werd met de Wet versterking positie slachtoffers het recht op informatie over de strafprocedure vastgelegd. Een wetswijziging om het spreekrecht uit te breiden tot de kring rondom slachtoffers en nabestaanden, bijvoorbeeld de ouders van jonge slachtoffers, werd vorig jaar onder druk van de Amsterdamse zedenzaak rond Robert M. versneld aangenomen.

Cultuuromslag

Volgens advocaat Richard Korver, die optreedt namens de ouders in de Amsterdamse zedenzaak, is het nog lang niet genoeg. Vorig jaar publiceerde Korver zijn boek Recht van spreken, waarin hij een radicale herziening van het strafproces bepleit. Korver mocht het boek bij Pauw & Witteman komen toelichten en VVD-Kamerlid Ard van der Steur vroeg partijgenoot en staatssecretaris van Veiligheid en Justitie Fred Teeven expliciet om een reactie op het boek.

In het model-Korver staat niet de verdachte, maar het slachtoffer centraal in het strafproces en krijgen slachtoffers dezelfde rechten als de verdachte. Dat betekent standaard gratis rechtsbijstand door een advocaat, inzage in het strafdossier, het recht om onderzoeksvragen in te dienen, getuigen te verhoren, de rechtbank zo nodig te wraken en hoger beroep in te stellen als het vonnis niet bevalt. En slachtoffers moeten bij de uitoefening van het spreekrecht onbeperkt over alles kunnen praten – dus ook over de gewenste straf.

Teeven reageerde welwillend op het boek van Korver. De visie ‘Recht doen aan slachtoffers’ die hij op 22 februari, de Europese Dag van het Slachtoffer, aan de Kamer stuurde, vertoont veel overeenkomsten met Recht van spreken. Slachtoffers moeten beter worden geïnformeerd over het proces en hebben er recht op te weten wat er daarna met de dader gebeurt. Ook hun privacy moet beter worden beschermd. ‘Ik zie liever de naam van de dader dan die van het slachtoffer in de krant,’ zei hij daarover in De Telegraaf. Voor de plannen wordt 58 miljoen uitgetrokken; 46 miljoen daarvan wordt gestort in het Schadefonds Geweldsmisdrijven, de rest wordt gebruikt om ‘processen in de slachtofferketen te optimaliseren en de positie van slachtoffers te versterken’, aldus de woordvoerder van Teeven.

Nadere bestudering van de visie leert dat, afgezien van de maatregelen die gericht zijn op vergelding en verhaal halen op daders, het rendement vooral moet komen uit een cultuuromslag bij de betrokken instanties, lees: de politie en het Openbaar Ministerie. Juist deze organisaties gaan slordig om met de belangen en gevoelens van slachtoffers, blijkt uit een zwartboek van de stichting Landelijk Advocaten Netwerk Zeden Slachtoffers (LANZS) waarvan Richard Korver voorzitter is. De eerste versie van dit zwartboek verscheen in 2011, om de vinger aan de pols te houden bij de nieuwe wet. In november 2012 volgde een tweede editie, en er bleek weinig veranderd. Teeven belooft beterschap, en tot zover komt hij Korver tegemoet. Maar dat slachtoffers gaan meeprocederen gaat hem te ver.

Wel vindt ook Teeven dat slachtoffers iets mogen zeggen over de strafmaat. ‘Slachtoffers hebben een enorme behoefte om ook daarover hun gevoelens te uiten,’ zei hij daarover bij Pauw & Witteman. ‘Waarom zou je het slachtoffer daarin beperken door te zeggen: je mag wel praten over wat je is aangedaan, maar niet over de straf?’

Nu al bieden de meeste rechters veel ruimte voor de gevoelens van slachtoffers en nabestaanden die aanwezig zijn in de zaal, blijkt uit de praktijk. Elianne van Rens, de rechter in de strafzaak tegen Stanley A., vormt daarop geen uitzondering. ‘Met dit soort heel ernstige zaken sta je op en je gaat ermee naar bed,’ zegt ze een week na de zitting in Den Haag. ‘Mensen hebben een leven verloren, een partner of een kind, dus daar hou je rekening mee.’

Voor Van Rens heeft het spreekrecht een grote toegevoegde waarde. ‘Ik zie veel beter wat het misdrijf heeft aangericht. Als het slachtoffer in de zaal zit, denk je altijd: hoe kunnen we deze persoon op enige wijze genoegdoening geven? Een straf bestaat uit meerdere onderdelen: vergelding, voorkomen dat het nog eens gebeurt, en de omstandigheden van de verdachte, die op enig moment weer verder moet. In dat totaalpakket spelen de gevolgen voor het slachtoffer een duidelijke rol. Maar je weet ook: de straf zal nooit voldoende zijn. Je kunt het leed natuurlijk niet wegnemen.’

Subjectieve positie

Wanneer emoties de overhand nemen in de rechtszaal, kan dat een feitelijke behandeling van een zaak al snel in de weg staan, merkte de Barendrechtse advocaat Dirk Vermaat. Na een crime passionel verdedigde hij de ex-vriend van het slachtoffer. ‘Dat zijn altijd gevoelige zaken waarin de emoties hoog oplopen. Aan een dergelijke moord gaat meestal wel wat vooraf. In mijn pleidooi belichtte ik ook de minder leuke kanten van het slachtoffer. Ik was erachter gekomen dat het slachtoffer een strafblad had, een eerdere ex-partner had mishandeld en antidepressiva gebruikte die in onderzoeken worden geassocieerd met agressief gedrag. Ik had een sms-bericht gevonden waarin ze schreef: “kankerjong, ik ga je doodmaken.” Dus ik zei: we moeten niet alleen kijken naar de dader, maar ook naar het slachtoffer.’

De nabestaanden van het slachtoffer waren woedend. ‘Ze zaten naar me te sissen in de zaal. Want er is een engel doodgegaan, en niet een heks.’ Zijn pleidooi kwam hem op een uitbrander van de officier van justitie te staan: hij zou ‘respectloos, onnodig grievend en kwetsend over het slachtoffer hebben gesproken’. Daarop nodigde Vermaat de officier uit een tuchtklacht tegen hem in te dienen, wat ze niet deed. De klacht die Vermaat vervolgens tegen de officier indiende, werd afgewezen.

Soms hebben slachtoffers er ook belang bij om wat losser met de feiten om te gaan, zegt de Rotterdamse advocaat Stefan van Paridon. Zijn cliënt had een jongen in elkaar geslagen omdat die hem zou hebben uitgescholden voor ‘kankerhomo’. ‘Dat die jongen dat betwistte, was voor de bewezenverklaring niet van belang. Maar voor de op te leggen straf wél. Tijdens zijn slachtofferverklaring zei het slachtoffer dat hij drie maanden lang met een taxi naar school was gegaan, want hij durfde niet meer te fietsen. Die kosten wilde hij vergoed hebben, het ging om een fiks bedrag. Maar iemand anders zei: hij kwam gewoon op de fiets. Toch werd mijn cliënt veroordeeld tot betalen van die kosten.’

Van Paridon wilde dit verhaal vorige maand vertellen toen hij te gast was in het NCRV-programma Debat op 2, dat die avond ging over de uitbreiding van het spreekrecht, maar werd onmiddellijk weggehoond door de aanwezige voorstanders van uitbreiding.

‘We gaan heel snel de taboesfeer in,’ zegt rechtsfilosoof Wouter Veraart, die de uitzending met stijgende verbazing bekeek. ‘Het probleem is dat alles wat een slachtoffer zegt, vanuit zijn subjectieve positie altijd waar is. Maar dat is niet dezelfde waarheid als waar het in het strafproces om draait. Het slachtoffer is ook niet op waarheidsvinding gericht, hij wil alleen erkenning van leed, ongeacht wat die andere waarheid is.’ Veraart vindt die hang naar erkenning problematisch. ‘Je maakt jezelf volkomen manipuleerbaar. Want wat is een slachtoffer precies? Iemand die een probleem heeft met autonomie, want hij is afhankelijk van leed, hij is niet helemaal vrij. Eigenlijk zeg je: overheid, jij moet ervoor zorgen dat ik niet lijd. Het staat haaks op het idee dat je als burger verantwoordelijk bent voor jezelf en de maatschappij. Eerdere emancipatiebewegingen probeerden het slachtofferschap juist te ontstijgen. Ze wilden niet zielig en afhankelijk zijn. Maar als je slachtoffers meer rechten geeft, wordt het ook interessant om slachtoffer te zijn.’

Oneigenlijke emoties

Serieus onderzoek naar het effect van slachtofferverklaringen is schaars, en tegenstrijdig. In een onderzoek uit 2008 van Slachtofferhulp Nederland zeggen rechters dat ze zich wel laten beïnvloeden door wat het slachtoffer ter zitting vertelt, een onderzoek in opdracht van het ministerie van Veiligheid en Justitie uit 2010 beweert het tegenovergestelde. In slachtofferverklaringen wordt nu al vaak impliciet naar de strafmaat verwezen, zeggen strafrechtadvocaten, door zinnen als: ‘hij mag van mij de doodstraf krijgen,’ ‘ik hoop dat u hem levenslang opsluit,’ of ‘we hopen dat hij behandeling krijgt’ (lees: tbs).

Rechters zijn er niet ongevoelig voor, denkt Bart Nooitgedagt, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten. Hij maakte het mee, in een zaak waarin een jonge vrouw ernstig was mishandeld met de dood tot gevolg. ‘De verdachte ontkende, het bewijs was zacht gezegd nogal indirect. Er was voldoende reden tot twijfel over de schuld. Tijdens het hoger beroep lazen de ouders een buitengewoon emotionele, aangrijpende slachtofferverklaring voor. Het hakte er bij iedereen in, de tranen stonden bij een van de rechters zichtbaar in de ogen. Mijn cliënt maakte een minder sympathieke indruk. Ik maak me sterk dat die verklaring van invloed is geweest op de bewijswaardering.’

Nooitgedagt vindt het een zeer onwenselijke ontwikkeling. ‘Schuld aan een strafbaar feit moet worden vastgesteld op basis van feiten, en niet op basis van emoties. De rechter doet dat door een onderzoek ter zitting. Dat is een technische exercitie aan de hand van rede en ratio. Als je in dat onderzoek meer ruimte geeft aan emoties van het slachtoffer, loop je het risico dat de bewijsvraag en het strafproces vervuild raken door oneigenlijke emoties en argumenten.’

Ook rechter Elianne van Rens vindt niet dat slachtoffers en nabestaanden iets te zeggen moeten krijgen over de strafmaat. ‘Je wekt de verkeerde verwachting bij slachtoffers dat ze een stem hebben in het uiteindelijke oordeel. En juist die straf moet je met distantie bekijken, om alle aspecten goed te kunnen wegen. Wat slachtoffers vaak volstrekt vergeten, is dat de officier van justitie daar ook staat namens hen, namens ons allemaal.’

Menselijke dimensie

Staatssecretaris Teeven is zich daarvan bewust. Om teleurstellingen en dus zogeheten secundaire victimisatie (het nogmaals getraumatiseerd worden) te voorkomen, zou het strafproces volgens hem moeten worden opgeknipt: eerst wordt de schuld van de dader vastgesteld, pas daarna mogen slachtoffers zich uitspreken over de strafmaat. Rechter Yvo van Kuijck, voorzitter van een strafkamer van het Arnhemse gerechtshof, ziet er niets in. ‘Een tweefasenproces vergt alleen maar meer tijd, en dus geld. Bovendien kan het voor de verdachte nog wel eens interessant worden om te denken: laat ik maar ontkennen. Wordt hij toch veroordeeld, dan kan hij in de tweede fase nog altijd met een spijtbetuiging komen om daarmee de rechter tot een mildere straf te bewegen. Dus je schiet er weinig mee op.’ Van Kuijck ziet ook procedurele bezwaren. ‘Stel dat een rechter zegt: ik acht het bewezen, maar de verdachte blijft ontkennen. Moet je dan eerst in beroep gaan tegen de bewezenverklaring, en dan pas terugkomen voor de sanctietoepassing? Dat gaat eindeloos duren, en daarmee doe je het slachtoffer ook geen plezier, want die komt niet aan verwerking toe.’

Blijft de vraag: wat schiet een slachtoffer ermee op om iets te zeggen over de straf? Volgens VU-hoogleraar privaatrecht Arno Akkermans niet zo veel. Hij onderzoekt al jaren de behoeften van slachtoffers, niet alleen van misdrijven, maar van alle onheil dat de mens kan overkomen: verkeersongevallen, arbeidsongelukken of medische fouten. ‘Het spreekrecht, het indienen van een claim bij het schadefonds: het zijn symbolische acties waar mensen zich heel prettig bij kunnen voelen,’ zegt Akkermans. ‘Wat slachtoffers vooral missen, is het menselijke contact – dat iemand je belt, zich jouw leed aantrekt, en niet een brief stuurt met een telefoonnummer en een keuzemenu. Maar we hebben onze maatschappij zo gejuridiseerd dat die menselijke dimensie is weggefilterd uit ons systeem. Juristen vinden dat maar lastig.’

Die ‘menselijke dimensie’ speelt wél een rol bij de gesprekken tussen slachtoffers en daders, die stichting Slachtoffer in Beeld, een zusterorganisatie van stichting Slachtofferhulp Nederland, al ruim vijf jaar begeleidt. Ook staatssecretaris Teeven is voorstander van deze vorm van herstelrecht.

‘Zo’n gesprek geeft slachtoffers vaak de erkenning waarnaar ze op zoek zijn,’ zegt communicatiemedewerker Mariëlle van den Berg van de stichting. ‘Je ziet dat zowel slachtoffers als daders het heel prettig vinden om als mensen met unieke behoeften behandeld te worden en daar zelf een actieve rol in te hebben. Slachtoffers weten vaak niets van de dader, ze hebben geen idee wat voor iemand dat is, waarom hij het heeft gedaan, en voelen zich daardoor onmachtig en boos. Ze hebben de neiging om van de dader een monster te maken. Zien waarom iemand tot iets is gekomen brengt het terug tot normale proporties.’

Vergeving

Hank Heijn (82) weet uit ervaring dat het enige tijd kan duren om tot vergeving te komen. Haar man Gerrit Jan Heijn werd in 1987 ontvoerd en, naar later bleek, al op dezelfde dag vermoord door de werkloze accountant Ferdi E. Over haar ervaringen schreef ze het boek De verzoening, waarin ze de zeven maanden beschrijft waarin de familie – en met haar heel Nederland – in de veronderstelling verkeerde dat Gerrit Jan nog leefde. Na zijn dood heeft ze veel gehad aan het rouwverwerkingsmodel van Elisabeth Kübler-Ross, vertelt ze. ‘Iedereen gaat door dezelfde fases heen: ontkenning, erkenning, woede, acceptatie, en uiteindelijk berusting. Het is ontzettend belangrijk dat mensen daarin goed worden begeleid. Maar wat je nu ziet, is dat die woede-fase wordt gestimuleerd. Het strafrechtsysteem wordt omgebouwd tot een vorm van gelimiteerd wraak nemen. Daar schiet je niets mee op. Het zijn de onderbuikgevoelens die de overhand nemen. Daar moeten we niet badinerend over doen, maar op die rauwe emoties kun je geen beleid maken. Je moet proberen te begrijpen waarom ze er zijn en die begeleiden.’

Ook Heijn zoekt het in de doorgeslagen individualisering, het verlies van gemeenschapsgevoel waardoor het denken in termen van wij en zij de overhand neemt. ‘Maar als iemand uit de boot valt, bijvoorbeeld omdat hij een moord pleegt, is dat een probleem van ons allemaal. Teeven denkt vanuit afgescheidenheid: die ander doet iets, we moeten ingrijpen, die ander opsluiten zodat wij verder kunnen leven. Maar zo werkt het niet, blijkt ook uit de praktijk.’

Heijn is sinds vorig jaar lid van het comité van aanbeveling van de Stichting Restorative Justice Nederland, die zich inzet voor het zoeken naar gezamenlijke oplossingen na een delict vanuit het perspectief van zowel slachtoffer, dader als samenleving. Ze noemt als voorbeeld de Amerikaanse mevrouw Harman, wier ene zoon door de andere werd vermoord. ‘Ze treurt om de ene zoon, maar ze heeft ook empathie voor de moordenaar. Zo zou je als maatschappij ook kunnen kijken. Als er iemand wordt vermoord, hebben drie partijen een probleem: het slachtoffer, de dader, en de samenleving. Het mooie van herstelrecht is dat je kijkt naar die verstoorde relatie. Want je moet uiteindelijk toch met elkaar als gemeenschap verder.’

Manuela Pieterse is nog niet aan vergeving toe. Vlak voor de zitting van Stanley A. liet de familie Pieterse de eis om schadevergoeding vallen. Van een kale kip valt niet te plukken.

De moordenaar van haar dochter werd op 20 maart veroordeeld conform de eis van het OM: zeven jaar en tbs met dwangverpleging. ‘Dat staat dus niet in verhouding tot de daad die hij gepleegd heeft,’ zegt Manuela. ‘Maar ik vraag me af of wij als nabestaanden daarover moeten meebeslissen. Want of hij levenslang krijgt, of vier jaar: het zal nooit genoeg zijn. Hij heeft mijn dochter vermoord!’

Afgelopen week kondigde Stanley A. via zijn advocaat aan in beroep te gaan tegen zijn veroordeling

Gerelateerd