<div class="lead">
Vandaag is het tien jaar geleden dat de dijken in New Orleans braken. Er zullen alom optimistische speeches zijn, ook van Obama. Maar wat Katrina vooral openbaarde, was dat zwarte levens er niet toe doen.
</div>
Zaterdag is het tien jaar geleden dat de orkaan Katrina over New Orleans raasde. De dijken braken door en hele wijken liepen onder. Tienduizenden inwoners sloegen op de vlucht. Maar niet iedereen kon wegkomen en 1800 mensen verdronken. Katrina is nog altijd een van de ergste natuurrampen in de Amerikaanse geschiedenis.
Dat moet herdacht worden. President Obama komt vandaag naar New Orleans. Ministers volgen in zijn kielzog. Oud-presidenten Bill Clinton en George Bush (verguisd om zijn slome reactie als president op de ramp) volgen later in de week. Ze zullen even stilstaan bij de doden en dan zullen ze op typisch Amerikaans-optimistische toon de &#8216;recovery&#8217; en de &#8216;resilience&#8217; van de stad prijzen.
En er is veel te vieren. Het gaat goed met New Orleans. De toeristen komen weer, de economie van de stad is gemoderniseerd met hightech-bedrijven, er staat een prachtig nieuw ziekenhuis en het hele schoolsysteem is van de grond af opnieuw opgebouwd.
Maar de stad is ook ingrijpend veranderd. Het aantal inwoners is beduidend minder en de stad is blanker geworden. Vrienden stuurden een foto van het huis dat ze net hebben gekocht in New Orleans. Ze gaan er &#8216;overwinteren&#8217;, weg uit het &#8216;s winters bitterkoude Noordoosten naar het warme en vrolijke klimaat van New Orleans. Het is een trend: een kwart van de bevolking van de stad bestaat uit blanke Amerikanen die &#8216;post Katrina&#8217; de stad hebben ontdekt.
<h5>De zwarte kant</h5>
Zoals zo vaak in Amerika, is de wederopbouw van New Orleans een ander verhaal als het wordt belicht <a href="http://www.slate.com/articles/news_and_politics/politics/2015/08/hurricane_katrina_10th_anniversary_how_the_black_lives_matter_movement_was.single.html">vanuit een zwarte optiek</a>. Een onlangs gepubliceerd onderzoek van Louisiana State University toonde dat een meerderheid van blanke inwoners vindt dat de stad bewoonbaarder is dan voor Katrina. Maar drie op de vijf zwarte respondenten vindt dat de stad er op achteruit is gegaan.
Tien jaar geleden schreef ik voor Vrij Nederland een artikel met de kop &#8216;De openbaring van Katrina&#8217;. Het ging met name over hoe Amerika de realiteit van de zwarte armoede in de steden had verloochend; het niet wilde zien, er langs reed zonder het te erkennen. De beelden van zwarte landgenoten die dagenlang op de daken vergeefs om evacuatie smeekten hadden Amerika diep geraakt. Ik dacht toen dat het een &#8216;wake-up call&#8217; zou zijn.
<q class="pull-left">De overheid – tot de president aan toe – vond het blijkbaar minder urgent als zwarte Amerikanen dreigden te verdrinken.</q>
&#8216;George Bush doesn&#8217;t care about black people,&#8217;&#8216; zei hiphopster Kanye West tijdens een benefietconcert voor de slachtoffers van Katrina, kort na de ramp. Hij werd direct aangevallen; zoiets mocht je niet zeggen. Maar Kanye West verwoordde hoe zwart Amerika dacht. De overheid – tot de president aan toe – vond het blijkbaar minder urgent als zwarte Amerikanen dreigden te verdrinken.
De politieke commentator Jamelle Bouie van online magazine Slate schreef hoe #BlackLivesMatter, de protest weging tegen politiegeweld, in feite begon in New Orleans tien jaar geleden, toen het vertrouwen van Afro-Amerikanen in overheidsinstituten – van politie tot het Witte Huis – om zwarte levens te beschermen fundamenteel was aangetast. Even laaide het optimisme over betere rassenrelaties op toen Obama president werd, maar inmiddels is het gezonken tot het post-Katrina sentiment.
Of Obama daarover vandaag zal speechen is niet waarschijnlijk. Want een herdenking moet toch vooral een viering van het optimisme zijn.

Gerelateerd