<div class="wpg-element paragraph">
<p><b>In het dossier atoomstroom betoont minister Verhagen zich opnieuw een meestermanipulator.</b> </p>
<p>Of het nu uit piëteit of opportunisme is, het debat over kernenergie in de Kamercommissie Economische Zaken is uitgesteld tot 21 april. Maar in een lange brief waarin hij antwoordt op vele Kamervragen laat minister Verhagen alvast zien dat de nucleaire ramp in Fukushima voor hem geen lesje in nederigheid is.</p>
</p></div>
<div class="wpg-element paragraph">
<p>Neem de kwestie van het kernafval. Dat kunnen we veilig in diepe aardlagen wegstoppen, vindt Verhagen. Dat montere standpunt ontleent hij aan een rapport uit 2001 van de Commissie Opberging Radioactief Afval. Waar staat dat dan? vroeg GroenLinks. Sluw pikt Verhagen er een passage uit waaruit blijkt dat zelfs in het geval van verwaarlozing van de mijn waarin het meer dan honderdduizend jaar gevaarlijke spul ligt opgeslagen maar een fractie van de straling vrijkomt waar we van nature aan zijn blootgesteld. Wat hij verzwijgt is dat de commissie het &#8216;verkennende karakter&#8217; van haar onderzoek benadrukte en schreef dat er &#8216;onzekerheid bestaat over het verloop van processen wanneer de mijn is ingestort&#8217;.</p>
</p></div>
<div class="wpg-element paragraph-quote">
<blockquote>
<p>&#8211; Het probleem is zo nijpend dat de autoriteiten hebben besloten de mijn te ontruimen</p>
</blockquote>
</div>
<div class="wpg-element paragraph">
<p>In de VS hebben al tien regeringen hun tanden stukgebeten op pogingen een programma voor de veilige opslag van kernafval op te tuigen, constateerden wetenschappers vorig jaar in Science. Maar Maxime gaat het klusje wel even klaren. Geen woord ook over de opslag van kernafval in de Duitse zoutmijn Asse, waar de vaten in de jarenlang als een wonder van veiligheid verkochte bergplaats aan het roesten en scheuren zijn. Het probleem is zo nijpend dat de autoriteiten hebben besloten de mijn te ontruimen, een uiterst dure en gecompliceerde klus.</p>
<p>Wie gaat er straks in Nederland betalen voor dit soort ellende? Alle kosten voor de eindberging zijn voor rekening van de exploitant, verzekert Verhagen de SP-fractie. Dat zou al geregeld zijn via de tarieven voor de tijdelijke opslag bij de Centrale Organisatie voor Radioactief Afval (COVRA). Op zijn best een halve waarheid, schrijft Michael Dittmar van het gezaghebbende Europese onderzoeksinstituut CERN in The Future of Nuclear Energy. Want hoe hoog de kosten zullen zijn voor de ontmanteling van kerncentrales en voor veilige eindberging valt met de beste wil van de wereld nog niet te schatten.</p>
<p>Verhagen recyclet in zijn brief intussen vrolijk het fabeltje dat vijfennegentig procent van de nucleaire brandstof hergebruikt wordt en er dus maar een lullige hoeveelheid afval overblijft. Maar ook in dit geval strookt de bittere realiteit niet met de zoete theorie. EPZ, de energiemaatschappij die Borssele uitbaat en ook graag met dat cijfertje mag schermen, heeft sinds 2005 slechts in één jaar gebruik gemaakt van gerecyclede splijtstof. In alle andere jaren ging nieuw gedolven uranium uit Kazachstan de reactor in.</p>
<p>Wij hergebruiken onze brandstof zelf niet, maar anderen wel, verdedigt EPZ zich. Ook dat is een wat romantische voorstelling van zaken. Opwerking, het uit gebruikte splijtstofstaven halen van de nog nuttige brandstof, is bepaald geen brandschoon chemisch proces. Daarna moet het gehalte van het splijtbare uranium-235 nog opgekrikt worden. Die &#8216;verrijking&#8217; kan bij gebruik van afgedankte kernkoppen zonder restafval, maar in de praktijk ontstaan bij dit proces meestal flinke hoeveelheden verarmd uranium. Dat is niet bijzonder radioactief, maar het blijft een smerig goedje. De Belgische kernfysicus Gilbert Eggermont karakteriseerde het als &#8216;het verborgen afvalprobleem van de nucleaire industrie&#8217;.</p>
</p></div>
<div class="wpg-element paragraph-quote">
<blockquote>
<p>&#8211; Verhagen recyclet het fabeltje dat 95% van de nucleaire brandstof wordt hergebruikt</p>
</blockquote>
</div>
<div class="wpg-element paragraph">
<p>En dan is er ook nog het vraagstuk dat na Fukushima alle aandacht opslokt: de veiligheid. Wat wij gaan bouwen is een reactor van de derde generatie die voldoet aan de hoogste veiligheidseisen, bezweert Verhagen. Hij verwijst naar de reactoren die momenteel in Frankrijk en Finland verrijzen. Die zijn van het type European Pressurized Reactor die energiemaatschappij Delta ook in Nederland wil neerzetten. Ons land kan straks profiteren van de Finse en Franse operationele kennis, schrijft Verhagen blijmoedig.</p>
<p>Wat hij alleen niet vermeldt, is dat de bouw van de European Pressurized Reactor (EPR) zowel in Frankrijk als Finland jaren vertraging heeft opgelopen. Intussen zijn de kosten met miljarden opgelopen. De nucleaire autoriteiten in beide landen dwongen bouwer Areva tot aanpassingen in het als niet veilig genoeg beoordeelde ontwerp. In de VS heeft de Nuclear Regulatory Commission haar finale goedkeuring aan de EPR nog steeds niet gegeven. De Britse hoogleraar Steve Thomas, specialist in de economie van kernenergie, noemt de EPR een &#8216;doomed technology&#8217; en adviseert Areva haar verlies te nemen en ermee te stoppen.</p>
<p>Dat advies zal bij Verhagen wel aan dovemansoren gericht zijn. We kennen hem immers als een man die op volle kracht doorkoerst op eenmaal ingeslagen wegen.</p>
</p></div>
