In gevangenis Zuyder Bos in Heerhugowaard zag schrijfster Christine Otten hoe gevangenen prima kunnen samenleven zonder bewakers. Zelfredzaamheid is efficiënter – en goedkoper. ‘Wil je soep?’

Soms, heel even, vergeet hij waar hij is. Die volière bijvoorbeeld, hij is nu bijna af, alleen nog wat lakken; als je er van een afstandje naar kijkt, is het net een schilderij, die diamantduifjes, zebravinkjes en gouldamadines in die witte lijst, zie je het? Daar is over nagedacht. Dat is honderd procent focus. Begrijp je wel?

Voor Gilles is de tuin zijn leven, zijn wereld. Elke ochtend om vijf voor half acht, als de stalen deur van zijn kamer (cel is een rotwoord; hij woont hier) opengaat, is-ie er klaar voor. Weer of geen weer. Zeven dagen per week. Buffelen. Onkruid wieden, rode kool of aardappelen van het land halen, pijpen voor de riolering trekken, bestrating vernieuwen… Een uurtje pauze tussen de middag. Boterhammetje eten. Joe Bonamassa in de cd-speler. Ogen dicht. Het...