Als het moeilijk wordt om een keuze te maken, lijkt er redding te zitten in het meervoud. ‘De mens’, dat is een groot en abstract wezen, maar ‘mensen’, ja, die kennen we. ‘De geschiedenis’ – dat klinkt al snel betweterig. Maar ‘geschiedenissen’, daar spreekt iedereen een woordje over mee.

De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid liet afgelopen week een rapport uitkomen, Identificatie met Nederland, waarin werkelijk alle heil verwacht wordt van die meervoudsvorm. Het gaat de Raad niet langer om de Nederlandse identiteit, maar om ‘meervoudige identificaties met Nederland’. Is er een probleem, maak het dan groter door het te vermenigvuldigen.

Het gezonken cultuurgoed van het postmodernisme heeft nu ook de WRR bereikt, en dus moet alles nu meervoudig zijn en hybride. Ik citeer: ‘Van belang is dat deze hybride identificaties worden erkend en gewaardeerd en niet onmiddellijk ter discussie worden gesteld. Juist als dat laatste wel gebeurt, wordt meer...