Non-fictie / De Nederlander

De burger gedraagt zich niet meer als burger. Hij scheldt ambulancepersoneel uit. Beledigt anoniem op internet. Steelt van oude vrouwtjes. Dat kan zo niet langer. Vorige week kondigde minister Guusje ter Horst in de Volkskrant harde maatregelen aan: er komt een ‘Handvest Verantwoordelijk Burgerschap’, met daarin een ‘waardencatalogus’. Zo zal de Nederlander weer leren dat hij niet alleen rechten heeft, maar ook plichten. Zo zal hij zich weer ‘verantwoordelijk voelen’ voor zijn leefomgeving. Zo zal hij weer volwaardig burger worden.

Zinloze en zelfs gevaarlijke onzin, valt op te maken uit Bouwen op burgers, het nieuwe boek van Herman van Gunsteren. In een abstract, maar helder betoog verdedigt de emeritus hoogleraar politieke theorie en rechtsfilosofie de klassiek liberale opvatting van een burger: iemand die mag doen en laten wat hij wil, als hij zich maar aan de wet en de spelregels van de democratie houdt. Een goede burger smal definiëren als een...