‘Wat kunnen mij de besognes van een beddenverkoper schelen!’ riep Marcel Reich-Ranicki, de paus van de Duitse letteren, met overslaande kraakstem in een gedenkwaardige uitzending van Das literarische Quartett. ‘Ik lees liever over een componist of een wetenschapper.’

Reich-Ranicki wond zich op over Michael Kumpfmüllers De lotgevallen van een beddenverkoper, een roman over een kleine handelaar die, achtervolgd door schuldeisers, van de Bondsrepubliek naar de DDR vlucht. De opmerking van de meester-criticus wekte alom verbazing. In één armzwaai had hij een aanzienlijk deel van de wereldliteratuur overboord gegooid. Reich-Ranicki verwoordde een dogma van de literatuur die na de oorlog opkwam en met name in Duitsland lange tijd dominant was. Literatuur moest interessant, intellectueel en innovatief zijn. En dat kon niet met personages uit het grijze midden van de samenleving.

Reich-Ranicki behoorde eind jaren vijftig tot de literatoren van de Gruppe 47, die een vernieuwende...