Waar was ik? Ik stortte boeken in een ondergrondse afvalcontainer op een koude dag aan het einde van het jaar. Al doende vroeg ik me af of er ook zoveel herinneringen vast zouden zitten aan elektronische verhalen. Die gooide je weg met een druk op een knop – en wat bleef er dan van over? Hele wereldbeelden waren gebaseerd op de voorstelling van het menselijk bewustzijn als een bibliotheek, een verzameling gedachten die dingen zijn geworden en die je wegzette om ze later te kunnen raadplegen of waar je onverhoeds weer eens op stuitte. Je wist dan ook weer wie je was en wat je deed toen je het ding voor het eerst in handen had.

Tegenwoordig vergelijken veel mensen hun brein met een harde schijf. Ik ook. Ik droom niet meer van steeds meer boeken in een almaar uitdijend paleis vol kasten. Ik denk nu regelmatig dat mijn schijf vol is en het gevaar loopt om te crashen. Metaforen beïnvloeden de werkelijkheid soms zo ingrijpend dat ze er niet meer van te onderscheiden zijn.

Wat bij het...