Uitgesloten

Het ‘minder, minder, minder’ dreunt nog na. Het hoort op een huiveringwekkende manier bij een veel groter verhaal: het verhaal van uitsluiting. In Frankrijk heeft het Front National volgens verwachtingen de verkiezingen gewonnen. ‘De president hield een beteuterde toespraak en heel Frankrijk ligt op z’n rug zichzelf te analyseren,’ schrijft Pieter van den Blink (p. 74). Maar de ‘burgeroorlog die niet zo mag heten’ gaat in de buitenwijken van de grote steden gewoon door. Het antwoord op uitsluiting is uitsluiting: racisme, antisemitisme, haat tegen de Franse natie en een verlangen wraak te nemen tegen alles. Het voert terug naar het kolonialisme, waardoor Frankrijk zowel de vijand als het beloofde land werd.

Zo is in het Midden-Oosten het grote pijnpunt de verjaging in 1948 van de Pales­tij­nen van het land waarmee zij zich zo verbonden wisten. De journalist Ari Shavit ziet hoe Palestijnen in een onoplosbare staat van ballingschap verkeren, terwijl veel...