Essay / Hitler, Himmler, Goering en de rest

Toen Jonathan Littell in 2006 zijn roman De Welwillenden (Les Bienveillantes) publiceerde, ontstond wereldwijd een discussie over de vraag of het moreel wel in de haak was dat wij als lezers ons zo dienden te identificeren met de ik-figuur, een voormalige SS-Obersturmbannführer die zijn herinneringen optekent. Is het niet verwerpelijk dat je als lezer gedwongen wordt mee te gaan in zijn ergernissen over ‘onwillige’ slachtoffers en de bureaucratie van het Derde Rijk?

Het lezen van deze roman bezorgt de lezer een ongemakkelijk gevoel. Het verhaal over de concentratiekampen was heus niet nieuw, de vorm wel. Littell bood ons, al was het in fictie, een ander ‘deelnemersperspectief’ op de Holocaust. Misschien zijn we niet zozeer tot het kwaad genegen dat we ons er in uitleven, maar we voelen ons er wel toe aangetrokken, we willen dichterbij komen, om beter te begrijpen hoe het kwaad zich in iemands hoofd gedraagt.

Om beter te begrijpen...